ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଆଦି ପର୍ଵ
ସ୍ଵଯଂଵର ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 184
ସାର
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ହିଂବାଲିସି କୁଂବାରନ ମନॆଗॆ ବଂଦୁ ଅଡଗି କୁଳିତୁ ନଡॆଦୁଦॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ନୋଡିଦୁଦୁ (1-2). ପାଂଡଵରୁ ଊଟମାଡିଦୁଦନ୍ନୁ, ମଲଗିକॊଂଡିଦୁଦନ୍ନୁ ନୋଡିଦ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ତଂଦॆଗॆ ଵରଦିମାଡଲୁ ହॊରଟୁହୋଦୁଦୁ (3-13). ଦ୍ରୌପଦିଯନ୍ନୁ ଗॆଦ୍ଦଵନୁ ଅର୍ଜୁନନେ ऎଂଦୁ ଦ୍ରୁପଦନୁ ମଗନନ୍ନୁ ପ୍ରଶ୍ନିସୁଵୁଦୁ (14-18).
01184001 ଵୈଶଂପାଯନ ଉଵାଚ।
01184001a ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନସ୍ତୁ ପାଂଚାଲ୍ଯଃ ପୃଷ୍ଠତଃ କୁରୁନଂଦନୌ।
01184001c ଅନ୍ଵଗଚ୍ଛତ୍ତଦା ଯାଂତୌ ଭାର୍ଗଵସ୍ଯ ନିଵେଶନଂ।।
ଵୈଶଂପାଯନନୁ ହେଳିଦନୁ: “କୁଂବାରନ ମନॆଗॆ ହୋଗୁଵାଗ କୁରୁନଂଦନରନ୍ନୁ ପାଂଚାଲ୍ଯ ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ହିଂବାଲିସିଦ୍ଦନୁ.
01184002a ସୋଽଜ୍ଞାଯମାନଃ ପୁରୁଷାନଵଧାଯ ସମଂତତଃ।
01184002c ସ୍ଵଯମାରାନ୍ନିଵିଷ୍ଟୋଽଭୂଦ୍ଭାର୍ଗଵସ୍ଯ ନିଵେଶନେ।।
ଅଵନୁ ତନ୍ନ ଜନରନ୍ନୁ ଅଡଗି କୁଳିତୁକॊଳ୍ଳୁଵଂତॆ ମାଡି ସ୍ଵଯଂ ଆ କୁଂବାରନ ମନॆଯ ହତ୍ତିରଦଲ୍ଲି ଯାରିଗୂ କାଣଦଂତॆ ଅଡଗି କୁଳିତନୁ.
01184003a ସାଯେଽଥ ଭୀମସ୍ତୁ ରିପୁପ୍ରମାଥୀ। ଜିଷ୍ଣୁର୍ଯମୌ ଚାପି ମହାନୁଭାଵୌ।
01184003c ଭୈକ୍ଷଂ ଚରିତ୍ଵା ତୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରାଯ। ନିଵେଦଯାଂ ଚକ୍ରୁରଦୀନସତ୍ତ୍ଵାଃ।।
ସାଯଂକାଲ ରିପୁପ୍ରମଥି ଭୀମ, ଜିଷ୍ଣୁ ମତ୍ତୁ ମହାନୁଭାଵ ଅଵଳିଗଳୁ ଅଵର ଭିକ୍ଷଵନ୍ନୁ ମୁଗିସି ସଂତୋଷଦିଂଦ ତମଗॆ ଦॊରॆତିଦ୍ଦୁଦॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ଯୁଧିଷ୍ଠିରନିଗॆ କॊଟ୍ଟରୁ.
01184004a ତତସ୍ତୁ କୁଂତୀ ଦ୍ରୁପଦାତ୍ମଜାଂ ତାଂ। ଉଵାଚ କାଲେ ଵଚନଂ ଵଦାନ୍ଯା।
01184004c ଅତୋଽଗ୍ରମାଦାଯ କୁରୁଷ୍ଵ ଭଦ୍ରେ। ବଲିଂ ଚ ଵିପ୍ରାଯ ଚ ଦେହି ଭିକ୍ଷାଂ।।
ଆଗ ସିହିମାତୁଗଳନ୍ନାଡୁଵ କୁଂତିଯୁ ଦୃପଦାତ୍ମଜॆଯନ୍ନୁ ଉଦ୍ଦେଶିସି ହେଳିଦଳୁ: “ଭଦ୍ରେ! ଇଦନ୍ନୁ ମॊଦଲୁ ନୀନୁ ତॆଗॆଦୁକୋ; ଦେଵରିଗॆ, ମତ୍ତୁ ଵିପ୍ରରିଗॆ ଭିକ୍ଷଵନ୍ନୁ କॊଡୁ.
01184005a ଯେ ଚାନ୍ନମିଚ୍ଛଂତି ଦଦସ୍ଵ ତେଭ୍ଯଃ। ପରିଶ୍ରିତା ଯେ ପରିତୋ ମନୁଷ୍ଯାଃ।
01184005c ତତଶ୍ଚ ଶେଷଂ ପ୍ରଵିଭଜ୍ଯ ଶୀଘ୍ରଂ। ଅର୍ଧଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ମମ ଚାତ୍ମନଶ୍ଚ।।
ଇଲ୍ଲି ସୁତ୍ତମୁତ୍ତ ଇରୁଵ ମନୁଷ୍ଯରଲ୍ଲି ଅନ୍ନ ବେକॆନ୍ନୁଵଵରିଗॆ ସ୍ଵଲ୍ପ କॊଡୁ; ଅଦରଲ୍ଲି ଉଳିଦିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ऎରଡୁ ଭାଗଗଳାଗି ମାଡୁ - ଅର୍ଧ ଭାଗ ଆ ନାଲ୍ଵରିଗॆ, ନନଗॆ ମତ୍ତୁ ନିନଗॆ.
01184006a ଅର୍ଧଂ ଚ ଭୀମାଯ ଦଦାହି ଭଦ୍ରେ। ଯ ଏଷ ମତ୍ତର୍ଷଭତୁଲ୍ଯରୂପଃ।
01184006c ଶ୍ଯାମୋ ଯୁଵା ସଂହନନୋପପନ୍ନ। ଏଷୋ ହି ଵୀରୋ ବହୁଭୁକ୍ସଦୈଵ।।
ଭଦ୍ରେ! ଇନ୍ନॊଂଦୁ ଅର୍ଧଵନ୍ନୁ ମତ୍ତର୍ଷଭତୁଲ୍ଯରୂପି, ଶ୍ଯାମ ଯୁଵକ ଲୋହଦଂତ ଦେହଵନ୍ନୁ ହॊଂଦିରୁଵ ଭୀମନିଗॆ କॊଡୁ, ଯାକॆଂଦରॆ ଈ ଵୀରନୁ ଯାଵାଗଲୂ ହॆଚ୍ଚୁ ତିନ୍ନୁତ୍ତାନॆ.”
01184007a ସା ହୃଷ୍ଟରୂପୈଵ ତୁ ରାଜପୁତ୍ରୀ। ତସ୍ଯା ଵଚଃ ସାଧ୍ଵଵିଶଂକମାନା।
01184007c ଯଥାଵଦୁକ୍ତଂ ପ୍ରଚକାର ସାଧ୍ଵୀ। ତେ ଚାପି ସର୍ଵେଽଭ୍ଯଵଜହ୍ରୁରନ୍ନଂ।।
ଆ ରାଜପୁତ୍ରିଯୁ ସଂତୋଷଦିଂଦଲେ ସାଧ୍ଵିଯ ଆ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ ସ୍ଵଲ୍ପଵୂ ଶଂକିସଦେ ହେଳିଦ ହାଗॆଯେ ମାଡିଦଳୁ. ମତ୍ତୁ ସର୍ଵରୂ ଅନ୍ନଵନ୍ନୁ ଊଟମାଡିଦରୁ.
01184008a କୁଶୈସ୍ତୁ ଭୂମୌ ଶଯନଂ ଚକାର। ମାଦ୍ରୀସୁତଃ ସହଦେଵସ୍ତରସ୍ଵୀ।
01184008c ଯଥାତ୍ମୀଯାନ୍ଯଜିନାନି ସର୍ଵେ। ସଂସ୍ତୀର୍ଯ ଵୀରାଃ ସୁଷୁପୁର୍ଧରଣ୍ଯାଂ।।
ଅନଂତର ମାଦ୍ରୀସୁତ ସହଦେଵନୁ ଭୂମିଯମେଲॆ କୁଶଦ ହାସିଗॆଯନ୍ନୁ ହାସିଦନୁ. ପ୍ରତିଯॊବ୍ବରୂ ତମ୍ମ ତମ୍ମ ଜିନଵନ୍ନୁ ହାସିକॊଂଡୁ, ऎଲ୍ଲା ଵୀରରୂ ନॆଲଦ ମେଲॆ ମଲଗିଦରୁ.
01184009a ଅଗସ୍ତ୍ଯଶାସ୍ତାମଭିତୋ ଦିଶଂ ତୁ। ଶିରାଂସି ତେଷାଂ କୁରୁସତ୍ତମାନାଂ।
01184009c କୁଂତୀ ପୁରସ୍ତାତ୍ତୁ ବଭୂଵ ତେଷାଂ। କୃଷ୍ଣା ତିରଶ୍ଚୈଵ ବଭୂଵ ପତ୍ତଃ।।
ଅଗସ୍ତ୍ଯମୁନିଯୁ ହରସିଦ ଦିକ୍କିନଲ୍ଲି ଆ କୁରୁସତ୍ତମରୁ ତମ୍ମ ଶିରଵନ୍ନୁ ଇଟ୍ଟିଦ୍ଦରୁ, ଅଵର ତଲॆଗଳ ପକ୍କଦଲ୍ଲି କୁଂତିଯୁ ମଲଗିଦ୍ଦଳୁ, ମତ୍ତୁ କୃଷ୍ଣॆଯୁ ଅଵର କାଲୁଗଳ ପକ୍କଦଲ୍ଲି ମଲଗିଦଳୁ.
01184010a ଅଶେତ ଭୂମୌ ସହ ପାଂଡୁପୁତ୍ରୈଃ। ପାଦୋପଧାନେଵ କୃତା କୁଶେଷୁ।
01184010c ନ ତତ୍ର ଦୁଃଖଂ ଚ ବଭୂଵ ତସ୍ଯା। ନ ଚାଵମେନେ କୁରୁପୁଂଗଵାଂସ୍ତାନ୍।।
ଈ ରୀତି କୁଶଵନ୍ନେ କାଲୁଦିଂବନ୍ନାଗି ମାଡି ଅଵଳୁ ପାଂଡୁପୁତ୍ରର ସହ ଭୂମିଯମେଲॆ ମଲଗିଦଳୁ; ଅଵଳଲ୍ଲି ସ୍ଵଲ୍ପଵୂ ଦୁଃଖଵିରଲିଲ୍ଲ ମତ୍ତୁ କୁରୁପୁଂଗଵର କୁରିତୁ ଯାଵରୀତିଯୂ ଅସହ୍ଯଵୂ ଅନ୍ନିସଲିଲ୍ଲ.
01184011a ତେ ତତ୍ର ଶୂରାଃ କଥଯାଂ ବଭୂଵୁଃ। କଥା ଵିଚିତ୍ରାଃ ପୃତନାଧିକାରାଃ।
01184011c ଅସ୍ତ୍ରାଣି ଦିଵ୍ଯାନି ରଥାଂଶ୍ଚ ନାଗାନ୍। ଖଡ୍ଗାନ୍ଗଦାଶ୍ଚାପି ପରଶ୍ଵଧାଂଶ୍ଚ।।
ଆ ଶୂରରୁ ଯୁଦ୍ଦ, ଦିଵ୍ଯାସ୍ତ୍ରଗଳୁ, ରଥଗଳୁ, ଆନॆଗଳୁ, ଖଡ୍ଗଗଳୁ, ଗଦॆଗଳୁ ମତ୍ତୁ ପରଶୁଗଳ ସଂବଂଦିସିଦ ଵିଚିତ୍ର କଥॆଗଳନ୍ନୁ କଟ୍ଟଲୁ ପ୍ରାରଂଭିସିଦରୁ.
01184012a ତେଷାଂ କଥାସ୍ତାଃ ପରିକୀର୍ତ୍ଯମାନାଃ। ପାଂଚାଲରାଜସ୍ଯ ସୁତସ୍ତଦାନୀଂ।
01184012c ଶୁଶ୍ରାଵ କୃଷ୍ଣାଂ ଚ ତଥା ନିଷଣ୍ଣାଂ। ତେ ଚାପି ସର୍ଵେ ଦଦୃଶୁର୍ମନୁଷ୍ଯାଃ।।
ପାଂଚାଲରାଜ ସୁତନୁ ଅଵରୁ ऒବ୍ବରିଗॊବ୍ବରୁ ହେଳିକॊଳ୍ଳୁତ୍ତିରୁଵ କଥॆଗଳନ୍ନୁ କେଳିଦନୁ; ମତ୍ତୁ ଅଵରॆଲ୍ଲରୂ ମତ୍ତୁ କୃଷ୍ଣॆଯୂ ନିଷଣ୍ଣଳାଗି ଅଲ୍ଲି ହେଗॆ ମଲଗିକॊଂଦିଦ୍ଦାରॆ ऎନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡିଦନୁ.
01184013a ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ରାଜପୁତ୍ରସ୍ତୁ ସର୍ଵଂ। ଵୃତ୍ତଂ ତେଷାଂ କଥିତଂ ଚୈଵ ରାତ୍ରୌ।
01184013c ସର୍ଵଂ ରାଜ୍ଞେ ଦ୍ରୁପଦାଯାଖିଲେନ। ନିଵେଦଯିଷ୍ଯଂସ୍ତ୍ଵରିତୋ ଜଗାମ।।
ରାଜପୁତ୍ର ଦୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନନୁ ରାତ୍ରିଯଲ୍ଲି ନଡॆଦୁଦॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ରାଜ ଦ୍ରୁପଦନିଗॆ ହେଳବେକॆଂଦୁ ଅଲ୍ଲିଂଦ ତ୍ଵରିତଵାଗି ହॊରଟନୁ.
01184014a ପାଂଚାଲରାଜସ୍ତୁ ଵିଷଣ୍ଣରୂପସ୍। ତାନ୍ପାଂଡଵାନପ୍ରତିଵିଂଦମାନଃ।
01184014c ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନଂ ପର୍ଯପୃଚ୍ଛନ୍ ମହାତ୍ମା। କ୍ଵ ସା ଗତା କେନ ନୀତା ଚ କୃଷ୍ଣା।।
ମହାତ୍ମ ପାଂଚାଲରାଜନୁ ପାଂଡଵରନ୍ନୁ କାଣଦେ ଵିଷଣ୍ଣନାଗି ଦୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନନନ୍ନୁ କେଳିଦନୁ: “ଅଵଳୁ ऎଲ୍ଲିଗॆ ହୋଦଳୁ? କୃଷ୍ଣॆଯନ୍ନୁ ଯାରୁ ତॆଗॆଦୁକॊଂଡୁ ହୋଦରୁ?
01184015a କଚ୍ଚିନ୍ନ ଶୂଦ୍ରେଣ ନ ହୀନଜେନ। ଵୈଶ୍ଯେନ ଵା କରଦେନୋପପନ୍ନା।
01184015c କଚ୍ଚିତ୍ପଦଂ ମୂର୍ଧ୍ନି ନ ମେ ନିଦିଗ୍ଧଂ। କଚ୍ଚିନ୍ମାଲା ପତିତା ନ ଶ୍ମଶାନେ।।
ହୀନ ଜନ ଶୂଦ୍ରରଵଳାଗିଦ୍ଦାଳା? ଅଥଵା ନନଗॆ ତॆରିଗॆଯନ୍ନୁ କॊଡୁଵ ଵୈଶ୍ଯରଵଳାଗିଦ୍ଦାଳା? ନନ୍ନ ତଲॆଯ ମେଲॆ ଯାରାଦରୂ କାଲିଟ୍ଟହାଗାଯିତେ? ଅଥଵା ଶ୍ମଶାନଦଲ୍ଲି ମାଲॆ ବିଦ୍ଦହାଗॆ ଆଯିତେ?
01184016a କଚ୍ଚିତ୍ସଵର୍ଣପ୍ରଵରୋ ମନୁଷ୍ଯ। ଉଦ୍ରିକ୍ତଵର୍ଣୋଽପ୍ଯୁତ ଵେହ କଚ୍ଚିତ୍।
01184016c କଚ୍ଚିନ୍ନ ଵାମୋ ମମ ମୂର୍ଧ୍ନି ପାଦଃ। କୃଷ୍ଣାଭିମର୍ଶେନ କୃତୋଽଦ୍ଯ ପୁତ୍ର।।
ଅଥଵା ସଵର୍ଣ ପ୍ରଵର ମନୁଷ୍ଯନୋ? ଅଥଵା ଅକସ୍ମାତ୍ ଉଦ୍ରିକ୍ତଵର୍ଣଦଵରୁ ଯାରାଦରୋ? ଅଥଵା ଯାରାଦରୂ କୃଷ୍ଣॆଯନ୍ନୁ କॆଡିସି ନନ୍ନ ତଲॆଯ ମେଲॆ ତମ୍ମ ऎଡ କାଲନ୍ନୁ ଇତ୍ତିଦ୍ଦାରॆଯୋ, ପୁତ୍ର?
01184017a କଚ୍ଚିଚ୍ଚ ଯକ୍ଷ୍ଯେ ପରମପ୍ରତୀତଃ। ସଂଯୁଜ୍ଯ ପାର୍ଥେନ ନରର୍ଷଭେଣ।
01184017c ବ୍ରଵୀହି ତତ୍ତ୍ଵେନ ମହାନୁଭାଵଃ। କୋଽସୌ ଵିଜେତା ଦୁହିତୁର୍ମମାଦ୍ଯ।।
ଅଥଵା ନରର୍ଷଭ ପାର୍ଥନ ଜॊତॆଗୂଡିଦଳୁ ऎଂଦୁ ନିଶ୍ଚିଂତॆଯିଂଦ ଇରବହୁଦେ? ଯାଵ ମହାନୁଭାଵନିଂଦ ନନ୍ନ ମଗଳୁ ଇଂଦୁ ଗॆଲ୍ଲଲ୍ପଟ୍ଟିଦ୍ଦାଳॆ ऎଂବ ନିଜଵନ୍ନୁ ହେଳୁ.
01184018a ଵିଚିତ୍ରଵୀର୍ଯସ୍ଯ ତୁ କଚ୍ଚିଦଦ୍ଯ। କୁରୁପ୍ରଵୀରସ୍ଯ ଧରଂତି ପୁତ୍ରାଃ।
01184018c କଚ୍ଚିତ୍ତୁ ପାର୍ଥେନ ଯଵୀଯସାଦ୍ଯ। ଧନୁର୍ଗୃହୀତଂ ନିହତଂ ଚ ଲକ୍ଷ୍ଯଂ।।
ଵିଚିତ୍ରଵୀର୍ଯ କୁରୁପ୍ରଵୀରନ ପୁତ୍ରରୁ ଜୀଵଂତଵିଦ୍ଦାରॆ ମତ୍ତୁ କିରିଯ ପାର୍ଥନୁ ଇଂଦୁ ଧନୁଵନ୍ନୁ ହିଡିଦୁ ଲକ୍ଷ୍ଯଵନ୍ନୁ ହॊଡॆଯଲୁ ସାଦ୍ଯଵିଦॆଯେ?”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆଦିପର୍ଵଣି ସ୍ଵଯଂଵରପର୍ଵଣି ଧୃଷ୍ଟଧ୍ଯୁମ୍ନପ୍ରତ୍ଯାଗମନେ ଚତୁରଶୀତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯ:।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଆଦିପର୍ଵଦଲ୍ଲି ସ୍ଵଯଂଵରପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଧୃଷ୍ଟଧ୍ଯୁମ୍ନପ୍ରତ୍ଯାଗମନଦଲ୍ଲି ନୂରାऎଂଭତ୍ତ୍ନାଲ୍କନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.