પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
આદિ પર્વ
સ્વયંવર પર્વ
અધ્યાય 178
સાર
સ્પર્ધિસલુ રાજરુ ऒંદાદુદુ; આકાશદલ્લિ દેવ-ઋષિ-ગંધર્વ-અપ્સરગણગળ બીડુ (1-7). કૃષ્ણનુ પાંડવરન્નુ સભॆયલ્લિ દૂરદિંદલે નોડિ ગુરુતિસિ બલરામનિગॆ તોરિસુવુદુ (8-10). ऎલ્લ રાજરૂ સ્પર્દॆયલ્લિ સોલલુ બ્રાહ્મણર સભॆયિંદ અર્જુનનુ મેલॆદ્દુ બંદુદુ (11-18).
01178001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
01178001a તેઽલંકૃતાઃ કુંડલિનો યુવાનઃ પરસ્પરં સ્પર્ધમાનાઃ સમેતાઃ।
01178001c અસ્ત્રં બલં ચાત્મનિ મન્યમાનાઃ સર્વે સમુત્પેતુરહંકૃતેન।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “તાવે અસ્ત્રબલરॆંબ જંબદિંદ કુંડલ મત્તિતર આભરણગળિંદ અલંકૃતરાદ યુવકરુ પરસ્પર સ્પર્ધિસલુ ऒંદાદરુ.
01178002a રૂપેણ વીર્યેણ કુલેન ચૈવ ધર્મેણ ચૈવાપિ ચ યૌવનેન।
01178002c સમૃદ્ધદર્પા મદવેગભિન્ના મત્તા યથા હૈમવતા ગજેંદ્રાઃ।।
રૂપ, વીર્ય, કુલ, ધર્મ મત્તુ યૌવન દર્પદિંદ તુંબિદ અવરॆલ્લરૂ હિમાલયદ મદોન્મત્ત ગજેંદ્રગળંતॆ મુન્નુક્કુત્તિદ્દરુ.
01178003a પરસ્પરં સ્પર્ધયા પ્રેક્ષમાણાઃ સંકલ્પજેનાપિ પરિપ્લુતાંગાઃ।
01178003c કૃષ્ણા મમૈષેત્યભિભાષમાણા નૃપાસનેભ્યઃ સહસોપતસ્થુઃ।।
પરસ્પરરન્નુ સ્પર્ધાભાવદિંદ નોડુત્તા, કામદલ્લિ મુળુગॆદ્દવરંતॆ, “કૃષ્ણॆયુ નન્નવળાગુત્તાળॆ!” ऎંદુ ઘોષિસુત્તા તમ્મ તમ્મ રાજ આસનગળિંદ ऎદ્દરુ.
01178004a તે ક્ષત્રિયા રંગગતાઃ સમેતા જિગીષમાણા દ્રુપદાત્મજાં તાં।
01178004c ચકાશિરે પર્વતરાજકન્યાં ઉમાં યથા દેવગણાઃ સમેતાઃ।।
દૃપદાત્મજॆયન્નુ ગॆલ્લલુ રંગદલ્લિ સેરિદ્દ ક્ષત્રિયરુ, પર્વતરાજકન્યॆ ઉમॆગાગિ નॆરॆદિદ્દ દેવગણદંતॆ કંગॊળિસિદરુ.
01178005a કંદર્પબાણાભિનિપીડિતાંગાઃ કૃષ્ણાગતૈસ્તે હૃદયૈર્નરેંદ્રાઃ।
01178005c રંગાવતીર્ણા દ્રુપદાત્મજાર્થં દ્વેષ્યાન્ હિ ચક્રુઃ સુહૃદોઽપિ તત્ર।।
કંદર્પન બાણગળિંદ પીડિતાંગરાગિ, કૃષ્ણॆગાગિ હૃદયગળન્નુ કળॆદુકॊંડ નરેંદ્રરુ દૃપદાત્મજॆગાગિ રંગક્કિળિદુ, અલ્લિ મિત્રરન્નૂ સહ શત્રુગળॆંદુ પરિગણિસિ નોડતॊડગિદરુ.
01178006a અથાયયુર્દેવગણા વિમાનૈઃ રુદ્રાદિત્યા વસવોઽથાશ્વિનૌ ચ।
01178006c સાધ્યાશ્ચ સર્વે મરુતસ્તથૈવ યમં પુરસ્કૃત્ય ધનેશ્વરં ચ।।
01178007a દૈત્યાઃ સુપર્ણાશ્ચ મહોરગાશ્ચ દેવર્ષયો ગુહ્યકાશ્ચારણાશ્ચ।
01178007c વિશ્વાવસુર્નારદપર્વતૌ ચ ગંધર્વમુખ્યાશ્ચ સહાપ્સરોભિઃ।।
યમ મત્તુ ધનેશ્વરનન્નુ મુંદિટ્ટુકॊંડુ, રુદ્ર, આદિત્ય, વસુ, અશ્વિનિ, સાદ્ય, મરુત્ મॊદલાદ ऎલ્લ દેવગણગળૂ, દૈત્યરુ, સુપર્ણરુ, મહાઉરગગળુ, દેવર્ષિગળુ, ગુહ્યકરુ, ચરણરુ, વિશ્વાવસુ, નારદ, પર્વત, ગંધર્વ પ્રમુખરુ, મત્તુ અપ્સરॆયરુ વિમાનગળલ્લિ બંદુ નॆરॆદરુ.
01178008a હલાયુધસ્તત્ર ચ કેશવશ્ચ વૃષ્ણ્યંધકાશ્ચૈવ યથા પ્રધાનાઃ।
01178008c પ્રેક્ષાં સ્મ ચક્રુર્યદુપુંગવાસ્તે સ્થિતાશ્ચ કૃષ્ણસ્ય મતે બભૂવુઃ।।
કૃષ્ણન હેળિકॆયંતॆ યદુપુંગવરॆલ્લ ऒંદે કડॆ કુળિતિદ્દરુ. અલ્લિંદ વૃષ્ણિ મત્તુ અંધકરલ્લિ પ્રધાન હલાયુધ-કેશવરુ સુત્તલૂ નોડિદરુ.
01178009a દૃષ્ટ્વા હિ તાન્મત્તગજેંદ્રરૂપાન્ પંચાભિપદ્માનિવ વારણેંદ્રાન્।
01178009c ભસ્માવૃતાંગાનિવ હવ્યવાહાન્ પાર્થાન્પ્રદધ્યૌ સ યદુપ્રવીરઃ।।
મત્તગજેંદ્રરૂપિ, ભસ્માવૃતશરીરિ હવ્યવાહનગળંતિરુવ, સરોવરદલ્લિરુવ પંચપદ્મગળંતિરુવ પાર્થરન્નુ યદુપ્રવીરનુ કંડનુ.
01178010a શશંસ રામાય યુધિષ્ઠિરં ચ ભીમં ચ જિષ્ણું ચ યમૌ ચ વીરૌ।
01178010c શનૈઃ શનૈસ્તાંશ્ચ નિરીક્ષ્ય રામો જનાર્દનં પ્રીતમના દદર્શ।।
રામનિગॆ યુધિષ્ઠિર, ભીમ, જિષ્ણુ, મત્તુ વીર અવળિગળન્નુ સૂચિસિદનુ; નિધાનવાગિ અવરॆડॆગॆ નોડિદ રામનુ સંતોષદિંદ જનાર્દનન કડॆ નોડિદનુ.
01178011a અન્યે તુ નાનાનૃપપુત્રપૌત્રાઃ કૃષ્ણાગતૈર્નેત્રમનઃસ્વભાવૈઃ।
01178011c વ્યાયચ્છમાના દદૃશુર્ભ્રમંતીં સંદષ્ટદંતચ્છદતાંરવક્ત્રાઃ।।
તમ્મ નેત્ર, મનસ્સુ મત્તુ સ્વભાવગળન્નુ કૃષ્ણॆગાગિ કળॆદુકॊંડ નાના નૃપપુત્રરૂ પૌત્રરૂ તામ્રદંતॆ કॆંપાદ મુખવુળ્ળવરાગિ, તુટિયન્નુ કચ્ચુત્તા, તમ્મ તોળબલવન્નુ તોરિસુત્તા, મુંદॆ સાગુત્તિરુવ દ્રૌપદિયન્નુ દુરુગુટ્ટિ નોડુત્તિદ્દરુ.
01178012a તથૈવ પાર્થાઃ પૃથુબાહવસ્તે વીરૌ યમૌ ચૈવ મહાનુભાવૌ।
01178012c તાં દ્રૌપદીં પ્રેક્ષ્ય તદા સ્મ સર્વે કંદર્પબાણાભિહતા બભૂવુઃ।।
મહાબાહુ, મહાનુભાવ પાર્થરુ મત્તુ ઇબ્બરુ અવળિગળુ દ્રૌપદિયન્નુ નોડુત્તલે ઇદ્દરુ મત્તુ અવરॆલ્લરૂ કંદર્પબાણગળિંદ ગાયગॊંડિદ્દરુ.
01178013a દેવર્ષિગંધર્વસમાકુલં તત્સુપર્ણનાગાસુરસિદ્ધજુષ્ટં।
01178013c દિવ્યેન ગંધેન સમાકુલં ચ દિવ્યૈશ્ચ માલ્યૈરવકીર્યમાણં।।
આકાશવુ દેવ, ઋષિ, ગંધર્વ, સુપર્ણ, નાગ, અસુર મત્તુ સિદ્ધરિંદ તુંબિકॊંડિત્તુ મત્તુ અલ્લલ્લિ બિસુટ દિવ્યમાલॆગળિંદ હॊમ્મુત્તિરુવ દિવ્ય સુગંધદિંદ તુંબિકॊંડિત્તુ.
01178014a મહાસ્વનૈર્દુંદુભિનાદિતૈશ્ચ બભૂવ તત્સંકુલમંતરિક્ષં।
01178014c વિમાનસંબાધમભૂત્સમંતાત્સવેણુવીણાપણવાનુનાદં।।
દુંધુભિગળ મહાનાદ ગર્જનॆયિંદ અંતરિક્ષવુ ઇન્નૂ ઇક્કટ્ટॆનિસુત્તિત્તુ મત્તુ હલવારુ વિમાનગળિંદ અદર માર્ગગળુ કટ્ટિહોગિદ્દવુ હાગૂ વેણુ મત્તુ વીણાવાદનગળિંદ પ્રતિધ્વનિસુત્તિત્તુ.
01178015a તતસ્તુ તે રાજગણાઃ ક્રમેણ કૃષ્ણાનિમિત્તં નૃપ વિક્રમંતઃ।
01178015c તત્કાર્મુકં સંહનનોપપન્નં સજ્યં ન શેકુસ્તરસાપિ કર્તું।।
નંતર ક્રમેણવાગિ કૃષ્ણॆય સલુવાગિ રાજગણદલ્લિદ્દ ऎલ્લ નૃપરુ હॊરબંદરુ. આદરॆ આ બિલ્લુ ऎષ્ટુ ગડુસાગિત્તॆંદરॆ તમ્મ ऎલ્લ શક્તિયન્નુ બળસિયૂ અવરુ આ બિલ્લિગॆ દારવન્નુ કટ્ટલુ અસમર્થરાદરુ.
01178016a તે વિક્રમંતઃ સ્ફુરતા દૃઢેન નિષ્કૃષ્યમાણા ધનુષા નરેંદ્રાઃ।
01178016c વિચેષ્ટમાના ધરણીતલસ્થા દીના અદૃશ્યંત વિભગ્નચિત્તાઃ।।
આ ગડુસાદ બિલ્લન્નુ બગ્ગિસુવાગલે, અદુ જોરાગિ બળુકિ નરેંદ્રરન્નॆલ્લા કॆળગુરુળિસુત્તિત્તુ, મત્તુ ધરણીતલદલ્લિ પેચલાડુત્તિદ્દ અવરુ દીનરૂ વિભગ્નચિત્તરાગિયૂ કાણુત્તિદ્દરુ.
01178017a હાહાકૃતં તદ્ધનુષા દૃઢેન નિષ્પિષ્ટભગ્નાંગદકુંડલં ચ।
01178017c કૃષ્ણાનિમિત્તં વિનિવૃત્તભાવં રાજ્ઞાં તદા મંડલમાર્તમાસીત્।।
દૃઢવાદ આ બિલ્લુ જોરાગિ શબ્ધમાડુત્તા, અવર અંગ મત્તુ કુંડલગળન્નુ કિત્તુ ચॆલ્લિતુ; કૃષ્ણॆગાગિ ઇદ્દ ભાવગળॆલ્લવૂ ઇલ્લદંતાગિ, રાજર આ મંડલવુ આર્તવાગિ કંડિતુ.
01178018a તસ્મિંસ્તુ સંભ્રાંતજને સમાજે નિક્ષિપ્તવાદેષુ નરાધિપેષુ।
01178018c કુંતીસુતો જિષ્ણુરિયેષ કર્તું સજ્યં ધનુસ્તત્સશરં સ વીરઃ।।
અલ્લિ નॆરॆદિરુવ ભ્રાંતિગॊંડ જનસમૂહવુ નરાધિપર કુરિતુ નિક્ષિપ્ત માતુગળન્નાડ તॊડગિરલુ, કુંતીસુત વીર જિષ્ણુવુ ધનુસ્સન્નુ સજ્જિસલુ મત્તુ અદક્કॆ શરવન્નેરિસલુ ऎદ્દનુ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આદિપર્વણિ સ્વયંવરપર્વણિ રાજપરાઙ્મુખીભવને અષ્ટસપ્તત્યધિકશતતમોઽધ્યાય:।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ આદિપર્વદલ્લિ સ્વયંવરપર્વદલ્લિ રાજપરાઙ્મુખદલ્લિ નૂરાऎપ્પત્તॆંટનॆય અધ્યાયવુ.