ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଆଦି ପର୍ଵ
ଚୈତ୍ରରଥ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 173
ସାର
କଲ୍ମାଷପାଦନୁ ଵସିଷ୍ଠନିଂଦ ପୁତ୍ରନନ୍ନୁ ପଡॆଦୁଦକ୍କॆ ଅର୍ଜୁନନୁ କାରଣଵନ୍ନୁ କେଳଲୁ, ଚିତ୍ରରଥନୁ କଲ୍ମାଷପାଦନିଗॆ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପତ୍ନିଯୋର୍ଵଳିଂଦ ଦॊରକିଦ ଶାପଦ କୁରିତୁ ହେଳିଦୁଦୁ (1-24).
01173001 ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ।
01173001a ରାଜ୍ଞା କଲ୍ମାଷପାଦେନ ଗୁରୌ ବ୍ରହ୍ମଵିଦାଂ ଵରେ।
01173001c କାରଣଂ କିଂ ପୁରସ୍କୃତ୍ଯ ଭାର୍ଯା ଵୈ ସଂନିଯୋଜିତା।।
01173002a ଜାନତା ଚ ପରଂ ଧର୍ମଂ ଲୋକ୍ଯଂ ତେନ ମହାତ୍ମନା।
01173002c ଅଗମ୍ଯାଗମନଂ କସ୍ମାଦ୍ଵସିଷ୍ଠେନ ମହାତ୍ମନା।
01173002e କୃତଂ ତେନ ପୁରା ସର୍ଵଂ ଵକ୍ତୁମର୍ହସି ପୃଚ୍ଛତଃ।।
ଅର୍ଜୁନନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଯାଵ କାରଣକ୍କାଗି ରାଜ କଲ୍ମାଷପାଦନୁ ତନ୍ନ ଭାର୍ଯॆଯନ୍ନୁ ऒପ୍ପିସି ବ୍ରହ୍ମଵିଦରଲ୍ଲିଯେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତନ୍ନ ଗୁରୁଵୁ କୂଡୁଵ ହାଗॆ ମାଡିଦନୁ? ଲୋକଦ ପରମ ଧର୍ମଵନ୍ନୁ ଅରିତିଦ୍ଦ ମହାତ୍ମ ଵସିଷ୍ଠନୁ ଯାଵ କାରଣକ୍କାଗି ଅଵଳନ୍ନୁ ସେରିଦନୁ? ହିଂଦॆ ନଡॆଦ ସର୍ଵଵନ୍ନୂ ହେଳୁ.”
01173003 ଗଂଧର୍ଵ ଉଵାଚ।
01173003a ଧନଂଜଯ ନିବୋଧେଦଂ ଯନ୍ମାଂ ତ୍ଵଂ ପରିପୃଚ୍ଛସି।
01173003c ଵସିଷ୍ଠଂ ପ୍ରତି ଦୁର୍ଧର୍ଷଂ ତଥାମିତ୍ରସହଂ ନୃପଂ।।
ଗଂଧର୍ଵନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଧନଂଜଯ! ଦୁର୍ଧର୍ଷ ଵସିଷ୍ଠ ମତ୍ତୁ ଅମିତ୍ରସହ ନୃପନ କୁରିତୁ ନୀନୁ କେଳିଦୁଦନ୍ନୁ ନନ୍ନିଂଦ ତିଳିଦୁକୋ.
01173004a କଥିତଂ ତେ ମଯା ପୂର୍ଵଂ ଯଥା ଶପ୍ତଃ ସ ପାର୍ଥିଵଃ।
01173004c ଶକ୍ତିନା ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଵାସିଷ୍ଠେନ ମହାତ୍ମନା।।
ଭାରତଶ୍ରେଷ୍ଠ! ମହାତ୍ମ ଵାସିଷ୍ଠ ଶକ୍ତିଯିଂଦ ଆ ପାର୍ଥିଵନୁ ଶପିତନାଦ କୁରିତୁ ନାନୁ ନିନଗॆ ଈଗାଗଲେ ହେଳିଦ୍ଦେନॆ.
01173005a ସ ତୁ ଶାପଵଶଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ କ୍ରୋଧପର୍ଯାକୁଲେକ୍ଷଣଃ।
01173005c ନିର୍ଜଗାମ ପୁରାଦ୍ରାଜା ସହଦାରଃ ପରଂତପଃ।।
ଶାପଵଶ ଆ ପରଂତପ ରାଜନୁ କ୍ରୋଧଦିଂଦ ତନ୍ନ କଣ୍ଣୁଗଳନ୍ନୁ ତିରୁଗିସୁତ୍ତା ପତ୍ନିଯॊଡଗୂଡି ପୁରଵନ୍ନୁ ତॊରॆଦୁ ହॊରଟନୁ.
01173006a ଅରଣ୍ଯଂ ନିର୍ଜନଂ ଗତ୍ଵା ସଦାରଃ ପରିଚକ୍ରମେ।
01173006c ନାନାମୃଗଗଣାକୀର୍ଣଂ ନାନାସତ୍ତ୍ଵସମାକୁଲଂ।।
ଅଵଳॊଂଦିଗॆ ଅଵନୁ ନିର୍ଜନ ଅରଣ୍ଯଵନ୍ନୁ ସେରି ନାନାମୃଗଗଣ ସଂକୀର୍ଣଗଳନ୍ନୂ ନାନା ସତ୍ଵସମାକୁଲଵନ୍ନୁ ଅରସୁତ୍ତା ତିରୁଗୁତ୍ତିଦ୍ଦନୁ.
01173007a ନାନାଗୁଲ୍ମଲତାଚ୍ଛନ୍ନଂ ନାନାଦ୍ରୁମସମାଵୃତଂ।
01173007c ଅରଣ୍ଯଂ ଘୋରସଂନାଦଂ ଶାପଗ୍ରସ୍ତଃ ପରିଭ୍ରମନ୍।।
01173008a ସ କଦା ଚିତ୍ କ୍ଷୁଧାଵିଷ୍ଟୋ ମୃଗଯନ୍ଭକ୍ଷମାତ୍ମନଃ।
01173008c ଦଦର୍ଶ ସୁପରିକ୍ଲିଷ୍ଟଃ କସ୍ମିଂଶ୍ଚିଦ୍ଵନନିର୍ଝରେ।
01173008e ବ୍ରାହ୍ମଣୀଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଚୈଵ ମୈଥୁନାଯୋପସଂଗତୌ।।
ନାନା ତରହଦ ହୂ ବଳ୍ଳିଗଳିଂଦ ମୁଚ୍ଚଲ୍ପଟ୍ଟ, ନାନା ତରହଦ ମରଗଳିଂଦ କୂଡିଦ, ଘୋର କୂଗୁଗଳୁ କେଳିବରୁତ୍ତିରୁଵ ଅରଣ୍ଯଦଲ୍ଲି ଶାପଗ୍ରସ୍ତନୁ ପରିଭ୍ରମିସୁତ୍ତିଦ୍ଦନୁ. ऒମ୍ମॆ ହସିଵॆଯିଂଦ ବଳଲି ତନଗॆ ଆହାରକ୍କାଗି ବେଟॆଯାଡୁତ୍ତିରୁଵାଗ ऒଂଦୁ ଦଟ୍ଟ ଵନଦଲ୍ଲି ବ୍ରାହ୍ମଣ ମତ୍ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣିଯରୁ ସଂଭୋଗଦଲ୍ଲି ନିରତରାଗିଦ୍ଦୁଦନ୍ନୁ କଂଡନୁ.
01173009a ତୌ ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ତୁ ଵିତ୍ରସ୍ତାଵକୃତାର୍ଥୌ ପ୍ରଧାଵିତୌ।
01173009c ତଯୋଶ୍ଚ ଦ୍ରଵତୋର୍ଵିପ୍ରଂ ଜଗୃହେ ନୃପତିର୍ବଲାତ୍।।
ଇନ୍ନୂ ତୃପ୍ତିହॊଂଦଦେ ଇଦ୍ଦ ଅଵରୁ ଅଵନନ୍ନୁ ନୋଡି ଭଯଭୀତରାଗି ଓଡଲୁ ତॊଡଗିଦରୁ. ଆଗ ଆ ନୃପତିଯୁ ବ୍ରାହ୍ମଣନନ୍ନୁ ବଲଵଂତଵାଗି ହିଡିଦନୁ.
01173010a ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଗୃହୀତଂ ଭର୍ତାରମଥ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯଭାଷତ।
01173010c ଶୃଣୁ ରାଜନ୍ଵଚୋ ମହ୍ଯଂ ଯତ୍ତ୍ଵାଂ ଵକ୍ଷ୍ଯାମି ସୁଵ୍ରତ।।
ତନ୍ନ ପତିଯୁ ସିକ୍କିକॊଂଡିଦ୍ଦନ୍ନୁ ନୋଡିଦ ବ୍ରାହ୍ମଣିଯୁ ହେଳିଦଳୁ: “ସୁଵ୍ରତ ରାଜନ୍! ନାନୁ ଈଗ ହେଳୁଵ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ କେଳୁ.
01173011a ଆଦିତ୍ଯଵଂଶପ୍ରଭଵସ୍ତ୍ଵଂ ହି ଲୋକପରିଶ୍ରୁତଃ।
01173011c ଅପ୍ରମତ୍ତଃ ସ୍ଥିତୋ ଧର୍ମେ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣେ ରତଃ।।
ଆଦିତ୍ଯଵଂଶଜନାଦ ନୀନୁ ଲୋକପରିଶୃତନାଗିଦ୍ଦୀଯॆ. ନୀନୁ ଅପ୍ରମତ୍ତନାଗିଦ୍ଦୁ, ଧର୍ମନିରତନାଗିଦ୍ଦୁ ଗୁରୁଶୁଶ୍ରୂଷଣॆଯଲ୍ଲେ ନିରତନାଗିଦ୍ଦୀ.
01173012a ଶାପଂ ପ୍ରାପ୍ତୋଽସି ଦୁର୍ଧର୍ଷ ନ ପାପଂ କର୍ତୁମର୍ହସି।
01173012c ଋତୁକାଲେ ତୁ ସଂପ୍ରାପ୍ତେ ଭର୍ତ୍ରାସ୍ମ୍ଯଦ୍ଯ ସମାଗତା।।
ଦୁର୍ଧର୍ଶ ଶାପଵନ୍ନୁ ହॊଂଦିଦ୍ଦୀଯॆ. ପାପକର୍ମଵନ୍ନୁ ମାଡବେଡ. ନନ୍ନ ଋତୁକାଲଵୁ ବଂଦॊଦଗିଦ୍ଦୁଦରିଂଦ ଇଂଦୁ ନନ୍ନ ପତିଯନ୍ନୁ ସେରୁତ୍ତିଦ୍ଦॆ.
01173013a ଅକୃତାର୍ଥା ହ୍ଯହଂ ଭର୍ତ୍ରା ପ୍ରସଵାର୍ଥଶ୍ଚ ମେ ମହାନ୍।
01173013c ପ୍ରସୀଦ ନୃପତିଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭର୍ତା ମେଽଯଂ ଵିସୃଜ୍ଯତାଂ।।
ନାଵୁ ଇନ୍ନୂ ଅକୃତାର୍ଥରାଗିଦ୍ଦେଵॆ. ନନଗॆ ମଗୁଵିନ ମହା ଅଵଶ୍ଯକତॆଯିଦॆ. ନୃପତିଶ୍ରେଷ୍ଠ! କରୁଣॆତୋରୁ. ନନ୍ନ ପତିଯନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁବିଡୁ.”
01173014a ଏଵଂ ଵିକ୍ରୋଶମାନାଯାସ୍ତସ୍ଯାଃ ସ ସୁନୃଶଂସକୃତ୍।
01173014c ଭର୍ତାରଂ ଭକ୍ଷଯାମାସ ଵ୍ଯାଘ୍ରୋ ମୃଗମିଵେପ୍ସିତଂ।।
ଈ ରୀତି ଅଵଳୁ ରୋଦିସୁତ୍ତିରଲୁ ଅଵଳୁ ନୋଡୁତ୍ତିଦ୍ଦଂତॆଯେ ରାଜନୁ ଵ୍ଯାଘ୍ରଵୁ ତନଗିଷ୍ଟ ପ୍ରାଣିଯନ୍ନୁ ତିନ୍ନୁଵଂତॆ ଅଵଳ ଗଂଡନନ୍ନୁ ଭକ୍ଷିସିଦନୁ.
01173015a ତସ୍ଯାଃ କ୍ରୋଧାଭିଭୂତାଯା ଯଦଶ୍ରୁ ନ୍ଯପତଦ୍ଭୁଵି।
01173015c ସୋଽଗ୍ନିଃ ସମଭଵଦ୍ଦୀପ୍ତସ୍ତଂ ଚ ଦେଶଂ ଵ୍ଯଦୀପଯତ୍।।
କ୍ରୋଧାଭିଭୂତଳାଦ ଅଵଳିଂଦ ନॆଲଦ ମେଲॆ ବିଦ୍ଦ କଣ୍ଣୀରୁ ବॆଂକିଯାଗି ଉରିଦୁ ଆ ପ୍ରଦେଶଵନ୍ନୁ ସୁଡତॊଡଗିତୁ.
01173016a ତତଃ ସା ଶୋକସଂତପ୍ତା ଭର୍ତୃଵ୍ଯସନଦୁଃଖିତା।
01173016c କଲ୍ମାଷପାଦଂ ରାଜର୍ଷିମଶପଦ୍ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ରୁଷା।।
ତନ୍ନ ପତିଯନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡୁ ଦୁଃଖିତଳାଦ ଶୋକସଂତପ୍ତ ବ୍ରାହ୍ମଣିଯୁ ରୋଷଦିଂଦ ରାଜର୍ଷି କଲ୍ମାଷପାଦନିଗॆ ଶାପଵନ୍ନିତ୍ତଳୁ.
01173017a ଯସ୍ମାନ୍ମମାକୃତାର୍ଥାଯାସ୍ତ୍ଵଯା କ୍ଷୁଦ୍ର ନୃଶଂସଵତ୍।
01173017c ପ୍ରେକ୍ଷଂତ୍ଯା ଭକ୍ଷିତୋ ମେଽଦ୍ଯ ପ୍ରଭୁର୍ଭର୍ତା ମହାଯଶାଃ।।
01173018a ତସ୍ମାତ୍ତ୍ଵମପି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ମଚ୍ଛାପପରିଵିକ୍ଷତଃ।
01173018c ପତ୍ନୀମୃତାଵନୁପ୍ରାପ୍ଯ ସଦ୍ଯସ୍ତ୍ଯକ୍ଷ୍ଯସି ଜୀଵିତଂ।।
“ଇଂଦୁ ଅକୃତାର୍ଥ ମହାଯଶସ୍ଵି ନନ୍ନ ପତି ପ୍ରଭୁଵନ୍ନୁ କ୍ଷୁଦ୍ରନାଗି ନନ୍ନ ମୁଂଦॆଯେ ଭକ୍ଷିସିଦୁଦକ୍କାଗି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଯେ! ନୀନୂ କୂଡ ନନ୍ନ ଶାପଦିଂଦାଗି ନିନ୍ନ ପତ୍ନିଯନ୍ନୁ କୂଡିଦାଗ ନିନ୍ନ ଜୀଵଵନ୍ନୁ ତॊରॆଯୁତ୍ତୀଯॆ!
01173019a ଯସ୍ଯ ଚର୍ଷେର୍ଵସିଷ୍ଠସ୍ଯ ତ୍ଵଯା ପୁତ୍ରା ଵିନାଶିତାଃ।
01173019c ତେନ ସଂଗମ୍ଯ ତେ ଭାର୍ଯା ତନଯଂ ଜନଯିଷ୍ଯତି।
01173019e ସ ତେ ଵଂଶକରଃ ପୁତ୍ରୋ ଭଵିଷ୍ଯତି ନୃପାଧମ।।
ଯାର ନୂରୁ ପୁତ୍ରରନ୍ନୂ ନୀନୁ ନାଶମାଡିଦॆଯୋ ଆ ଵସିଷ୍ଠନୁ ନିନ୍ନ ଭାର୍ଯॆଯନ୍ନୁ ସେରି ତନଯନନ୍ନୁ ହୁଟ୍ଟିସୁତ୍ତାନॆ. ନୃପାଧମ! ଆ ପୁତ୍ରନେ ନିନ୍ନ ଵଂଶକରନାଗୁତ୍ତାନॆ.”
01173020a ଏଵଂ ଶପ୍ତ୍ଵା ତୁ ରାଜାନଂ ସା ତମାଂଗିରସୀ ଶୁଭା।
01173020c ତସ୍ଯୈଵ ସଂନିଧୌ ଦୀପ୍ତଂ ପ୍ରଵିଵେଶ ହୁତାଶନଂ।।
ରାଜନନ୍ନୁ ଈ ରୀତି ଶପିସି ଆ ଶୁଭॆ ଆଂଗିରସିଯୁ ହତ୍ତିରଦଲ୍ଲିଯେ ଉରିଯୁତ୍ତିଦ୍ଦ ହୁତାଶନନନ୍ନୁ ପ୍ରଵେଶିସିଦଳୁ.
01173021a ଵସିଷ୍ଠଶ୍ଚ ମହାଭାଗଃ ସର୍ଵମେତଦପଶ୍ଯତ।
01173021c ଜ୍ଞାନଯୋଗେନ ମହତା ତପସା ଚ ପରଂତପ।।
ପରଂତପ! ଇଵॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ମହାଭାଗ ଵସିଷ୍ଠନୁ ତନ୍ନ ମହା ତପସ୍ସିନ ଜ୍ଞାନଯୋଗଦିଂଦ ନୋଡିଦନୁ.
01173022a ମୁକ୍ତଶାପଶ୍ଚ ରାଜର୍ଷିଃ କାଲେନ ମହତା ତତଃ।
01173022c ଋତୁକାଲେଽଭିପତିତୋ ମଦଯଂତ୍ଯା ନିଵାରିତଃ।।
01173023a ନ ହି ସସ୍ମାର ନୃପତିସ୍ତଂ ଶାପଂ ଶାପମୋହିତଃ।
01173023c ଦେଵ୍ଯାଃ ସୋଽଥ ଵଚଃ ଶ୍ରୁତ୍ଵା ସ ତସ୍ଯା ନୃପସତ୍ତମଃ।
01173023e ତଂ ଚ ଶାପମନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ପର୍ଯତପ୍ଯଦ୍ଭୃଶଂ ତଦା।।
ବହଳ ସମଯଦ ନଂତର ଆ ରାଜର୍ଷିଯୁ ଶାପଦିଂଦ ଵିମୁକ୍ତନାଦାଗ ଋତୁକାଲଵନ୍ନୁ ପଡॆଦ ମଦଯଂତିଯ ବଳି ହୋଦନୁ. ଶାପମୋହିତନାଦ ନୃପତିଯୁ ତନଗିଦ୍ଦ ଶାପଵନ୍ନୁ ମରॆତୁବିଟ୍ଟିଦ୍ଦନୁ. ଆଗ ଦେଵିଯ ଵଚନଗଳନ୍ନୁ କେଳିଦ ଆ ନୃପସତ୍ତମନୁ ତନଗିଦ୍ଦ ଶାପଵନ୍ନୁ ନॆନପିସିକॊଂଡୁ ତୁଂବା ଦୁଃଖକ୍କॊଳଗାଦନୁ.
01173024a ଏତସ୍ମାତ୍କାରଣାଦ୍ରାଜା ଵସିଷ୍ଠଂ ସଂନ୍ଯଯୋଜଯତ୍।
01173024c ସ୍ଵଦାରେ ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶାପଦୋଷସମନ୍ଵିତଃ।।
ଭରତଶ୍ରେଷ୍ଠ! ଈ କାରଣଦିଂଦଲେ ଶାପଦୋଷସମନ୍ଵିତ ରାଜନୁ ଵସିଷ୍ଠନୁ ତନ୍ନ ପତ୍ନିଯॊଡନॆ କୂଡୁଵଂତॆ ସଂଯୋଜିସିଦନୁ.”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆଦିପର୍ଵଣି ଚୈତ୍ରରଥପର୍ଵଣି ଵସିଷ୍ଠୋପାଖ୍ଯାନେ ତ୍ରିସପ୍ତତ୍ଯଧିକଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯ:।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଆଦିପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଚୈତ୍ରପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଵସିଷ୍ଠୋପାଖ୍ଯାନଦଲ୍ଲି ନୂରାऎପ୍ପତ୍ତ୍ମୂରନॆଯ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.
ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଆଦିପର୍ଵଣି ଚୈତ୍ରରଥପର୍ଵ:।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଆଦିପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଚୈତ୍ରପର୍ଵଵୁ.
ଇଦୂଵରॆଗିନ ऒଟ୍ଟୁ ମହାପର୍ଵଗଳୁ-0/18, ଉପପର୍ଵଗଳୁ-11/100, ଅଧ୍ଯାଯଗଳୁ-174/1995, ଶ୍ଲୋକଗଳୁ-5788/73784.