প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
আদি পৰ্ৱ
চৈত্ৰৰথ পৰ্ৱ
অধ্যায 167
সাৰ
পুত্ৰশোকদিংদ ক্ষমাৱংত ৱসিষ্ঠনু আত্মহত্যॆযন্নু মাডিকॊল়্ল়লু প্ৰযত্নিসি অসফলনাগুৱুদু (1-11). সॊসॆ অদৃশ্যৱংতিযু শক্তিযিংদ গৰ্ভিণিযাগিদ্দাল়ॆংদু তিল়িদ ৱসিষ্ঠনু আত্মহত্যॆযিংদ ৱিমুখনাদুদু (12-15). গৰ্ভিণি সॊসॆযॊংদিগॆ বৰুত্তিৰুৱাগ মাৰ্গদল্লি ৰাক্ষসনিংদ আৱেশগॊংডিদ্দ, নৰভক্ষকনাগিদ্দ কল্মাষপাদনু ऎদুৰাগলু অদৃশ্যৱংতিযু হॆদৰিদুদু (16-21).
01167001 গংধৰ্ৱ উৱাচ।
01167001a ততো দৃষ্ট্ৱাশ্ৰমপদং ৰহিতং তৈঃ সুতৈৰ্মুনিঃ।
01167001c নিৰ্জগাম সুদুঃখাৰ্তঃ পুনৰেৱাশ্ৰমাত্ততঃ।।
গংধৰ্ৱনু হেল়িদনু: “মক্কল়িল্লদ আশ্ৰমপদৱন্নু নোডিদ মুনিযু অতীৱ দুঃখাৰ্তনাগি পুনঃ আশ্ৰমদিংদ হॊৰ হॊৰটনু.
01167002a সোঽপশ্যত্সৰিতং পূৰ্ণাং প্ৰাৱৃত্কালে নৱাংভসা।
01167002c ৱৃক্ষান্বহুৱিধান্পাৰ্থ ৱহংতীং তীৰজান্বহূন্।।
পাৰ্থ! মল়ॆগালদ হॊসনীৰিনিংদ হৰিযুত্তিৰুৱ নদিযॊংদন্নু কংডনু. দডদল্লি হুট্টিদ বহুৱিধ ৱৃক্ষগল়ু অদৰল্লি তেলুত্তিদ্দৱু.
01167003a অথ চিংতাং সমাপেদে পুনঃ পৌৰৱনংদন।
01167003c অংভস্যস্যা নিমজ্জেযমিতি দুঃখসমন্ৱিতঃ।
পৌৰৱনংদন! আগ আ দুঃখসমন্ৱিতনু মত্তॊম্মॆ ঈ নীৰিনল্লি বিদ্দু মুল়ুগিহোগুত্তেনॆ ऎংদু যোচিসিদনু.
01167004a ততঃ পাশৈস্তদাত্মানং গাঢং বদ্ধ্ৱা মহামুনিঃ।
01167004c তস্যা জলে মহানদ্যা নিমমজ্জ সুদুঃখিতঃ।।
সুদুঃখিতনাদ মহামুনিযু হগ্গগল়িংদ তন্নন্নু তানে বিগিযাগি কট্টিকॊংডু মহানদিয নীৰিনল্লি ধুমুকিদনু.
01167005a অথ চিত্ত্ৱা নদী পাশাংস্তস্যাৰিবলমৰ্দন।
01167005c সমস্থং তমৃষিং কৃত্ৱা ৱিপাশং সমৱাসৃজত্।।
অৰিবলমৰ্দন! আদৰॆ নদিযু অৱন পাশগল়ন্নু কত্তৰিসি, অৱনন্নু ৱিপাশনন্নাগি মাডি সমস্থ ঋষিযন্নু তন্ন তীৰক্কॆ তংদু বিট্টিতু.
01167006a উত্ততাৰ ততঃ পাশৈৰ্ৱিমুক্তঃ স মহানৃষিঃ।
01167006c ৱিপাশেতি চ নামাস্যা নদ্যাশ্চক্ৰে মহানৃষিঃ।।
পাশগল়িংদ ৱিমুক্তনাদ মহানৃষিযু নদিযিংদ মেলক্কॆদ্দনু. মহানৃষিযু আ নদিগॆ ৱিপাশ ऎংব হॆসৰন্নিত্তনু.
01167007a শোকে বুদ্ধিং ততশ্চক্ৰে ন চৈকত্ৰ ৱ্যতিষ্ঠত।
01167007c সোঽগচ্ছত্পৰ্ৱতাংশ্চৈৱ সৰিতশ্চ সৰাংসি চ।।
তন্ন বুদ্ধিযন্নু শোকদল্লিযে নিৰতৱাগিৰিসি ऒংদে স্থল়দল্লি নিল্লদে পৰ্ৱত, সৰিত মত্তু সাৰসগল় কডॆ হোদনু.
01167008a ততঃ স পুনৰেৱৰ্ষিৰ্নদীং হৈমৱতীং তদা।
01167008c চংডগ্ৰাহৱতীং দৃষ্ট্ৱা তস্যাঃ স্ৰোতস্যৱাপতত্।।
ক্ৰূৰ মॊসল়ॆগল়িংদ তুংবিদ হিমালযদিংদ হৰিদু বৰুত্তিৰুৱ নদিযॊংদন্নু নোডিদ ঋষিযু পুনঃ অদৰল্লি ধুমুকিদনু.
01167009a সা তমগ্নিসমং ৱিপ্ৰমনুচিংত্য সৰিদ্ৱৰা।
01167009c শতধা ৱিদ্ৰুতা যস্মাচ্শতদ্ৰুৰিতি ৱিশ্ৰুতা।।
আদৰॆ আ সৰিদ্ৱৰॆযু অৱনু অগ্নিসম ৱিপ্ৰনॆংদু ভাৱিসি নূৰাৰু দিক্কুগল়ল্লি হৰিয তॊডগিতু. আদুদৰিংদলে অদু শতাদ্ৰু ऎংদু ৱিশ্ৰুতৱাগিদॆ.
01167010a ততঃ স্থলগতং দৃষ্ট্ৱা তত্ৰাপ্যাত্মানমাত্মনা।
01167010c মৰ্তুং ন শক্যমিত্যুক্ত্ৱা পুনৰেৱাশ্ৰমং যযৌ।।
তানু দডদ মেলॆযে ইদ্দুদন্নু কংড অৱনু ননগॆ সাযলু শক্যৱিল্ল ऎংদু পুনঃ তন্ন আশ্ৰমক্কॆ বংদনু.
01167011a ৱধ্ৱাদৃশ্যংত্যানুগত আশ্ৰমাভিমুখো ৱ্ৰজন্।
01167011c অথ শুশ্ৰাৱ সংগত্যা ৱেদাধ্যযননিঃস্ৱনং।
01167011e পৃষ্ঠতঃ পৰিপূৰ্ণাৰ্থৈঃ ষড্ভিৰংগৈৰলংকৃতং।।
আশ্ৰমাভিমুখনাগি বৰুত্তিৰুৱাগ অৱন সॊসॆ অদৃশ্যংতিযু হিংবালিসুত্তিদ্দল়ু. আগ হত্তিৰদল্লিযে ষডংগগল়িংদ অলংকৃত পৰিপূৰ্ণাৰ্থগল়িংদ কূডিদ ৱেদাধ্যযনদ স্ৱৰৱন্নু কেল়িদনু.
01167012a অনুৱ্ৰজতি কো ন্ৱেষ মামিত্যেৱ চ সোঽব্ৰৱীত্।
01167012c অহং ত্ৱদৃশ্যতী নাম্না তং স্নুষা প্ৰত্যভাষত।
01167012e শক্তেৰ্ভাৰ্যা মহাভাগ তপোযুক্তা তপস্ৱিনী।।
“নন্নন্নু ঈ ৰীতি অনুসৰিসুত্তিৰুৱৱৰু যাৰু?” ऎংদু অৱনু কেল়িদনু. অৱল়ু “নানু অদৃশ্যতী ऎংব হॆসৰিন নিন্ন সॊসॆ. মহাভাগ! শক্তিয পত্নি, তপোনিৰতॆ তপস্ৱিনী!” ऎংদল়ু.
01167013 ৱসিষ্ঠ উৱাচ।
01167013a পুত্ৰি কস্যৈষ সাংগস্য ৱেদস্যাধ্যযনস্ৱনঃ।
01167013c পুৰা সাংগস্য ৱেদস্য শক্তেৰিৱ মযা শ্ৰুতঃ।।
ৱসিষ্ঠনু হেল়িদনু: “পুত্ৰি! হিংদॆ শক্তিযিংদ ননগॆ কেল়িবৰুত্তিদ্দংতॆ ঈগলূ হত্তিৰদিংদ কেল়িবৰুত্তিৰুৱ ঈ ৱেদাধ্যযনদ স্ৱৰৱু যাৰিংদ কেল়িবৰুত্তিদॆ?”
01167014 অদৃশ্যংত্যুৱাচ।
01167014a অযং কুক্ষৌ সমুত্পন্নঃ শক্তেৰ্গৰ্ভঃ সুতস্য তে।
01167014c সমা দ্ৱাদশ তস্যেহ ৱেদানভ্যসতো মুনে।।
অদৃশ্যংতিযু হেল়িদল়ু: “কল়ॆদ হন্নॆৰডু ৱৰ্ষগল়িংদ নিন্ন সুত শক্তিয গৰ্ভৱু নন্ন হॊট্টॆযল্লি বॆল়ॆযুত্তিদॆ. মুনি! ইদু ৱেদাভ্যাস মাডুত্তিৰুৱ অৱন স্ৱৰ.””
01167015 গংধৰ্ৱ উৱাচ।
01167015a এৱমুক্তস্ততো হৃষ্টো ৱসিষ্ঠঃ শ্ৰেষ্ঠভাগৃষিঃ।
01167015c অস্তি সংতানমিত্যুক্ত্ৱা মৃত্যোঃ পাৰ্থ ন্যৱৰ্তত।।
গংধৰ্ৱনু হেল়িদনু: “পাৰ্থ! ইদন্নু কেল়িদ শ্ৰেষ্ঠভাগ ঋষি ৱসিষ্ঠনু হৃষ্টনাগি “সংতানৱিদॆ!” ऎংদু হেল়ি মৃত্যুৱিন দাৰিযিংদ হিংদুৰিগিদনু.
01167016a ততঃ প্ৰতিনিৱৃত্তঃ স তযা ৱধ্ৱা সহানঘ।
01167016c কল্মাষপাদমাসীনং দদৰ্শ ৱিজনে ৱনে।।
অনঘ! তন্ন সॊসॆযॊংদিগॆ হিংদিৰুগি বৰুত্তিৰুৱাগ নিৰ্জন ৱনদল্লি কুল়িতিদ্দ কল্পাষপাদনন্নু কংডনু.
01167017a স তু দৃষ্ট্ৱৈৱ তং ৰাজা ক্ৰুদ্ধ উত্থায ভাৰত।
01167017c আৱিষ্টো ৰক্ষসোগ্ৰেণ ইযেষাত্তুং ততঃ স্ম তং।।
ভাৰত! অৱনন্নু নোডিদ কূডলে উগ্ৰ ৰাক্ষসনিংদ আৱিষ্টগॊংডিদ্দ আ ৰাজনু কৃদ্ধনাগি মেলॆদ্দু অৱনন্নে কবল়িসলু মুংদাদনু.
01167018a অদৃশ্যংতী তু তং দৃষ্ট্ৱা ক্ৰূৰকৰ্মাণমগ্ৰতঃ।
01167018c ভযসংৱিগ্নযা ৱাচা ৱসিষ্ঠমিদমব্ৰৱীত্।।
অদৃশ্যংতিযু ক্ৰূৰকৰ্মক্কॆ মুংদাগুত্তিদ্দ অৱনন্নু নোডি ভযসংৱিগ্নল়াগি ৱসিষ্ঠনল্লি হেল়িদল়ু:
01167019a অসৌ মৃত্যুৰিৱোগ্ৰেণ দংডেন ভগৱন্নিতঃ।
01167019c প্ৰগৃহীতেন কাষ্ঠেন ৰাক্ষসোঽভ্যেতি ভীষণঃ।।
“ইদো! উগ্ৰ দংডৱন্নু হিডিদ মৃত্যুৱিনংতॆ কাষ্ঠৱন্নু হিডিদু ভীষণ ৰাক্ষসনু বৰুত্তিদ্দানॆ.
01167020a তং নিৱাৰযিতুং শক্তো নান্যোঽস্তি ভুৱি কশ্চন।
01167020c ত্ৱদৃতেঽদ্য মহাভাগ সৰ্ৱৱেদৱিদাং ৱৰ।।
মহাভাগ! সৰ্ৱ ৱেদৱিদৰল্লি শ্ৰেষ্ঠ! নিন্নন্নু বিট্টু ভূমিযল্লি যাৰিগূ অৱনন্নু তডॆযলু সাধ্যৱিল্ল.
01167021a ত্ৰাহি মাং ভগৱন্পাপাদস্মাদ্দাৰুণদৰ্শনাত্।
01167021c ৰক্ষো অত্তুমিহ হ্যাৱাং নূনমেতচ্চিকীৰ্ষতি।।
ভগৱন্! ইংথহ দাৰুণদৃশ্যদ পাপদিংদ নন্নন্নু ৰক্ষিসু. নিজৱাগিযূ অৱনু নম্মন্নু তিন্নলু বৰুত্তিদ্দানॆ.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে আদিপৰ্ৱণি চৈত্ৰৰথপৰ্ৱণি ৱসিষ্ঠশোকে সপ্তষষ্ট্যধিকশততমোঽধ্যায:।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি আদিপৰ্ৱদল্লি চৈত্ৰৰথপৰ্ৱদল্লি ৱসিষ্ঠশোকদল্লি নূৰাঅৰৱত্তেল়নॆয অধ্যাযৱু.