પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
આદિ પર્વ
સંભવ પર્વ
અધ્યાય 105
સાર
સ્વયંવરદલ્લિ કુંતિયુ પાંડુવન્નુ વરિસિદુદુ (1-3). ભીષ્મનુ મદ્રદેશદિંદ રાજકુમારિ માદ્રિયન્નુ ખરીદિસિ તંદુ પાંડુવિગॆ વિવાહમાડિસિદુદુ (3-5). પાંડુવિન દિગ્વિજય (6-27).
01105001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
01105001a રૂપસત્ત્વગુણોપેતા ધર્મારામા મહાવ્રતા।
01105001c દુહિતા કુંતિભોજસ્ય કૃતે પિત્રા સ્વયંવરે।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “કુંતિભોજન મગળુ રૂપસત્વગુણોપેતળાગિદ્દળુ. ધર્મનિરતળૂ મહા વ્રતનિરતળૂ આગિદ્દળુ. અવળ તંદॆયુ અવળ સ્વયંવરવન્નુ એર્પડિસિદનુ.
01105002a સિંહદંષ્ટ્રં ગજસ્કંધં ઋષભાક્ષં મહાબલં।
01105002c ભૂમિપાલસહસ્રાણાં મધ્યે પાંડુમવિંદત।।
સહસ્રારુ ભૂમિપાલર મધ્યॆ સિંહદંષ્ટ્ર, ગજસ્કંધ, ઋષભાક્ષ, મહાબલશાલિ પાંડુવન્નુ નોડિ મॆચ્ચિદળુ.
01105003a સ તયા કુંતિભોજસ્ય દુહિત્રા કુરુનંદનઃ।
01105003c યુયુજેઽમિતસૌભાગ્યઃ પૌલોમ્યા મઘવાનિવ।।
આ અમિતસૌભાગ્યશાલિ કુરુનંદનનુ કુંતિભોજન મગળન્નુ ઇંદ્રનુ પૌલોમિયન્નુ સેરિદંતॆ સેરિદનુ.
01105004a યાત્વા દેવવ્રતેનાપિ મદ્રાણાં પુટભેદનં।
01105004c વિશ્રુતા ત્રિષુ લોકેષુ માદ્રી મદ્રપતેઃ સુતા।।
01105005a સર્વરાજસુ વિખ્યાતા રૂપેણાસદૃશી ભુવિ।
01105005c પાંડોરર્થે પરિક્રીતા ધનેન મહતા તદા।
01105005e વિવાહં કારયામાસ ભીષ્મઃ પાંડોર્મહાત્મનઃ।।
નંતર દેવવ્રત ભીષ્મનુ મદ્રર રાજધાનિગॆ હોગિ અલ્લિંદ મૂરૂ લોકગળલ્લિ વિશ્રુત, રૂપદલ્લિ ભુવિયલ્લિયે અસદૃશળॆંદુ સર્વરાજરુગળલ્લિ વિખ્યાત, મદ્રપતિય મગળુ માદ્રિયન્નુ પાંડુવિગોસ્કર બહળષ્ટુ ધનવન્નિત્તુ ખરીદિસિ તંદુ મહાત્મ પાંડુવિનॊડનॆ અવળ વિવાહવન્નુ નॆરવેરિસિદનુ.
01105006a સિંહોરસ્કં ગજસ્કંધં ઋષભાક્ષં મનસ્વિનં।
01105006c પાંડું દૃષ્ટ્વા નરવ્યાઘ્રં વ્યસ્મયંત નરા ભુવિ।।
સિંહોરસ્ક, ગજસ્કંધ, ઋષભાક્ષ મનસ્વિ નરવ્યાઘ્ર પાંડુવન્નુ નોડિ ભૂમિય નરરॆલ્લરૂ વિસ્મિતરાગિદ્દરુ.
01105007a કૃતોદ્વાહસ્તતઃ પાંડુર્બલોત્સાહસમન્વિતઃ।
01105007c જિગીષમાણો વસુધાં યયૌ શત્રૂનનેકશઃ।।
વિવાહિત પાંડુવુ બલોત્સાહ સમન્વિતનાગિ ઇડી ભૂમિયન્ને ગॆલ્લુવ ઉદ્દેશદિંદ અનેક શત્રુગળન્નુ ऎદુરિસિ હોદનુ.
01105008a પૂર્વમાગસ્કૃતો ગત્વા દશાર્ણાઃ સમરે જિતાઃ।
01105008c પાંડુના નરસિંહેન કૌરવાણાં યશોભૃતા।।
મॊદલુ દશાર્ણર બળિ હોદ આ કૌરવર યશસ્સન્નુ વૃદ્ધિસુવ નરસિંહ પાંડુવુ અવરન્નુ સમરદલ્લિ જયિસિદનુ.
01105009a તતઃ સેનામુપાદાય પાંડુર્નાનાવિધધ્વજાં।
01105009c પ્રભૂતહસ્ત્યશ્વરથાં પદાતિગણસંકુલાં।।
અનંતર પાંડુવુ નાના વિધદ ધ્વજગળન્નૂ, હસ્તિ, અશ્વરથગળન્નૂ, કાલાળુગળ ગણસંકુલગળન્નૂ કૂડિદ સેનॆયન્નુ તॆગॆદુકॊંડુ હॊરટનુ.
01105010a આગસ્કૃત્સર્વવીરાણાં વૈરી સર્વમહીભૃતાં।
01105010c ગોપ્તા મગધરાષ્ટ્રસ્ય દાર્વો રાજગૃહે હતઃ।।
સર્વ વીરર, સર્વ રાજર વૈરિ મગધરાષ્ટ્રદ દુષ્ટ રાજ દાર્વનન્નુ રાજગૃહદલ્લિ સંહરિસિદનુ.
01105011a તતઃ કોશં સમાદાય વાહનાનિ બલાનિ ચ।
01105011c પાંડુના મિથિલાં ગત્વા વિદેહાઃ સમરે જિતાઃ।।
અલ્લિય કોશ, વાહનગળુ, મત્તુ સેનॆગળન્નુ તॆગॆદુકॊંડુ પાંડુવુ મિથિલॆગॆ હોગિ અલ્લિ વિદેહરન્નુ સમરદલ્લિ જયિસિદનુ.
01105012a તથા કાશિષુ સુહ્મેષુ પુંડ્રેષુ ભરતર્ષભ।
01105012c સ્વબાહુબલવીર્યેણ કુરૂણામકરોદ્યશઃ।।
ઈ રીતિ કુરુગળ યશસ્સન્નુ તન્ન બાહુબલવીર્યદિંદ આ ભરતર્ષભ પાંડુવુ કાશિ, સુહ્મ મત્તુ પુંડ્રરલ્લિ પસરિસિદનુ.
01105013a તં શરૌઘમહાજ્વાલમસ્ત્રાર્ચિષમરિંદમં।
01105013c પાંડુપાવકમાસાદ્ય વ્યદહ્યંત નરાધિપાઃ।।
આ પાવક સદૃશ અરિંદમ પાંડુવિન મહાજ્વાલॆયંતॆ ઉરિયુત્તિરુવ શર મત્તુ અસ્ત્રગળિગॆ સિલુકિદ નરાધિપરॆલ્લરૂ સુટ્ટુ ભસ્મવાદરુ.
01105014a તે સસેનાઃ સસેનેન વિધ્વંસિતબલા નૃપાઃ।
01105014c પાંડુના વશગાઃ કૃત્વા કરકર્મસુ યોજિતાઃ।।
આ નૃપરુ પાંડુ મત્તુ અવન સેનॆયિંદ વિધ્વંસગॊંડુ અબલરાગિ વશપડિસલ્પટ્ટુ કપ્પ કાણિકॆગળન્નુ કॊડુવંતાદરુ.
01105015a તેન તે નિર્જિતાઃ સર્વે પૃથિવ્યાં સર્વપાર્થિવાઃ।
01105015c તમેકં મેનિરે શૂરં દેવેષ્વિવ પુરંદરં।।
અવનિંદ જયિસલ્પટ્ટ ઇડી પૃથ્વિય સર્વ પાર્થિવરૂ દેવતॆગળલ્લિ પુરંદરનુ હેગો હાગॆ અવનॊબ્બને શૂરનॆંદુ મન્નિસિદરુ.
01105016a તં કૃતાંજલયઃ સર્વે પ્રણતા વસુધાધિપાઃ।
01105016c ઉપાજગ્મુર્ધનં ગૃહ્ય રત્નાનિ વિવિધાનિ ચ।।
01105017a મણિમુક્તાપ્રવાલં ચ સુવર્ણં રજતં તથા।
01105017c ગોરત્નાન્યશ્વરત્નાનિ રથરત્નાનિ કુંજરાન્।।
01105018a ખરોષ્ટ્રમહિષાંશ્ચૈવ યચ્ચ કિં ચિદજાવિકં।
01105018c તત્સર્વં પ્રતિજગ્રાહ રાજા નાગપુરાધિપઃ।।
સર્વ વસુધાધિપરૂ અંજલી બદ્ધરાગિ અવનન્નુ નમસ્કરિસલુ ધન, વિવિધ રત્નગળુ, મણિ, મુક્તા પ્રવાલ, સુવર્ણ, રજત, ગોરત્ન, અન્ય રત્નગળુ, રથ રત્નગળુ, કુંજરગળુ, કત્તॆગળુ, ऎમ્મॆગળુ, કુદુરॆગળુ, મત્તુ ઇન્નૂ અનેક પ્રાણિગળુ ઇવॆલ્લવન્નૂ તॆગॆદુકॊંડુ નાગપુરાધિપ રાજનલ્લિગॆ બંદરુ.
01105019a તદાદાય યયૌ પાંડુઃ પુનર્મુદિતવાહનઃ।
01105019c હર્ષયિષ્યન્સ્વરાષ્ટ્રાણિ પુરં ચ ગજસાહ્વયં।।
ઇવॆલ્લવુગળન્નુ તॆગॆદુકॊંડુ તન્ન સેનॆયન્નॊડગૂડિ તન્ન રાષ્ટ્રક્કॆ હર્ષવન્નીયુત્તા તન્ન પુર ગજસાહ્વયવન્નુ પ્રવેશિસિદનુ.
01105020a શંતનો રાજસિંહસ્ય ભરતસ્ય ચ ધીમતઃ।
01105020c પ્રનષ્ટઃ કીર્તિજઃ શબ્ધઃ પાંડુના પુનરુદ્ધૃતઃ।।
કળॆદુહોગિદ્દ રાજસિંહ શંતનુ મત્તુ ધીમંત ભરતન વિજય દુંદુભિયન્નુ પાંડુવુ પુનઃ કેળિબરુવંતॆ માડિદનુ.
01105021a યે પુરા કુરુરાષ્ટ્રાણિ જહ્રુઃ કુરુધનાનિ ચ।
01105021c તે નાગપુરસિંહેન પાંડુના કરદાઃ કૃતાઃ।।
હિંદॆ કુરુ રાષ્ટ્રગળન્નુ મત્તુ કુરુ સંપત્તન્નુ તॆગॆદુકॊંડિદ્દવરॆલ્લરન્નૂ નાગપુરસિંહ પાંડુવુ કરવન્નુ કॊડુવવરંતॆ માડિદનુ.
01105022a ઇત્યભાષંત રાજાનો રાજામાત્યાશ્ચ સંગતાઃ।
01105022c પ્રતીતમનસો હૃષ્ટાઃ પૌરજાનપદૈઃ સહ।।
અલ્લિ સેરિદ્દ રાજરુ મત્તુ રાજ અમાત્યરુ, પ્રતીતમનસ હૃષ્ટ નગર મત્તુ ગ્રામીણ જનરુ ऎલ્લરૂ સેરિ ઇદે રીતિય માતુગળન્નાડુત્તિદ્દરુ.
01105023a પ્રત્યુદ્યયુસ્તં સંપ્રાપ્તં સર્વે ભીષ્મપુરોગમાઃ।
01105023c તે નદૂરમિવાધ્વાનં ગત્વા નાગપુરાલયાઃ।
01105023e આવૃતં દદૃશુર્લોકં હૃષ્ટા બહુવિધૈર્જનૈઃ।।
01105024a નાનાયાનસમાનીતૈ રત્નૈરુચ્ચાવચૈસ્તથા।
01105024c હસ્ત્યશ્વરથરત્નૈશ્ચ ગોભિરુષ્ટ્રૈરથાવિકૈઃ।
01105024e નાંતં દદૃશુરાસાદ્ય ભીષ્મેણ સહ કૌરવાઃ।।
અવનુ હિંદિરુગિદાગ ભીષ્મન મુંદાળત્વદલ્લિ ऎલ્લરૂ અવનન્નુ ભॆટ્ટિયાગલુ હॊર બંદરુ. નાગપુરદ્વારગળુ ઇન્નૂ સ્વલ્પદૂરદલ્લિદॆ ऎન્નુત્તિરુવંતॆયે અલ્લિ સેરિદ્દ જનરુ હર્ષિતરાગિ મહા સાગરદંતॆ રત્નગળન્નુ નાના વાહનગળલ્લિરિસિકॊંડુ અત્યુત્તમ આનॆ, કુદુરॆગળુ, રથરત્નગળુ, હસુગળુ, ऒંટॆગળુ, મત્તુ કુરિગળન્નૂ કરॆદુકॊંડુ બરુત્તિરુવ નાના પ્રદેશગળ જનરન્નુ નોડિ હર્ષિતરાદરુ. ભીષ્મનॊંદિગॆ બંદિદ્દ કૌરવરુ અંત્યવે કાણદંથહ ઈ અસાધ્ય પડॆયન્નુ નોડિદરુ.
01105025a સોઽભિવાદ્ય પિતુઃ પાદૌ કૌસલ્યાનંદવર્ધનઃ।
01105025c યથાર્હં માનયામાસ પૌરજાનપદાનપિ।।
અવનુ તંદॆય પાદગળિગॆ નમસ્કરિસિ કૌસલ્યॆય સંતોષવન્નુ હॆચ્ચિસિદનુ. પૌરજનરન્નૂ કૂડ યથાર્હવાગિ મન્નિસિદનુ.
01105026a પ્રમૃદ્ય પરરાષ્ટ્રાણિ કૃતાર્થં પુનરાગતં।
01105026c પુત્રમાસાદ્ય ભીષ્મસ્તુ હર્ષાદશ્રૂણ્યવર્તયત્।।
પરરાષ્ટ્રગળન્નુ સોલિસિ કૃતાર્થનાગિ હિંદિરુગિદ પુત્રનન્નુ પડॆદ ભીષ્મનાદરૂ હર્ષદિંદ કણ્ણીરુ સુરિસિદનુ.
01105027a સ તૂર્યશતસંઘાનાં ભેરીણાં ચ મહાસ્વનૈઃ।
01105027c હર્ષયન્સર્વશઃ પૌરાન્વિવેશ ગજસાહ્વયં।।
નૂરારુ તૂર્ય ભેરિગળ મહાનાદદॊંદિગॆ સર્વ પૌરરન્નૂ સંતોષગॊળિસુત્તા અવનુ ગજસાહ્વયવન્નુ પ્રવેશિસિદનુ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આદિપર્વણિ સંભવપર્વણિ પાંડુદિગ્વિજયે પંચાધિકશતતમોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ આદિપર્વદલ્લિ સંભવ પર્વદલ્લિ પાંડુદિગ્વિજય ऎન્નુવ નૂરાઐદનॆય અધ્યાયવુ.