ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఆది పర్వ
సంభవ పర్వ
అధ్యాయ 100
సార
అంబికెయల్లి వ్యాసనింద కురుడ ధృతరాష్ట్రన జనన (1-13). అంబాలికెయల్లి పాండువిన జనన (14-21). అంబికెయ దాసియల్లి వ్యాసపుత్ర విదురన జనన (22-30).
01100001 వైశంపాయన ఉవాచ।
01100001a తతః సత్యవతీ కాలే వధూం స్నాతాం ఋతౌ తదా।
01100001c సంవేశయంతీ శయనే శనకైర్వాక్యమబ్రవీత్।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “సొసెయు ఋతుమతియాగి స్నానముగిసిద నంతర సత్యవతియు అవళన్ను హాసిగెయల్లి మలగిసి మెల్లనె ఈ మాతుగళన్నాడిదళు:
01100002a కౌసల్యే దేవరస్తేఽస్తి సోఽద్య త్వానుప్రవేక్ష్యతి।
01100002c అప్రమత్తా ప్రతీక్షైనం నిశీథే ఆగమిష్యతి।।
“కౌసల్యె! నినగొబ్బ బావనిద్దానె. అవను ఈ రాత్రి నిన్నల్లిగె బరుత్తానె. ఎచ్చరవిద్దు అవనిగె కాయి. అవను దట్ట రాత్రియల్లి బరుత్తానె.”
01100003a శ్వశ్ర్వాస్తద్వచనం శ్రుత్వా శయానా శయనే శుభే।
01100003c సాచింతయత్తదా భీష్మమన్యాంశ్చ కురుపుంగవాన్।।
అత్తెయు హేళిద మాతుగళన్ను కేళిద శుభెయు హాసిగెయల్లి మలగికొండు అవను కురుపుంగవ భీష్మనే ఇరబేకెందు యోచిసతొడగిదళు.
01100004a తతోఽంబికాయాం ప్రథమం నియుక్తః సత్యవాగృషిః।
01100004c దీప్యమానేషు దీపేషు శయనం ప్రవివేశ హ।।
మొదలు అంబికెయ బళి హోగలు సత్యవాన్ ఋషియు దీపగళు ఇన్నూ ఉరియుత్తిరువాగలే శయనవన్ను ప్రవేశిసిదను.
01100005a తస్య కృష్ణస్య కపిలా జటా దీప్తే చ లోచనే।
01100005c బభ్రూణి చైవ శ్మశ్రూణి దృష్ట్వా దేవీ న్యమీలయత్।।
ఆ కృష్ణన కపిల జటె, ప్రజ్వలిసుత్తిరువ కణ్ణుగళు మత్తు కెంపు గడ్డవన్ను నోడిద ఆ దేవియు కణ్ణుగళన్ను ముచ్చిబిట్టళు.
01100006a సంబభూవ తయా రాత్రౌ మాతుః ప్రియచికీర్షయా।
01100006c భయాత్కాశిసుతా తం తు నాశక్నోదభివీక్షితుం।।
తాయియు బయసిద్దుదన్ను నెరవేరిసలు బందిద్ద అవను అవళొందిగె ఇడీ రాత్రియన్ను కళెదరూ హెదరికెయింద అవళు అవన కడె నోడలే ఇల్ల.
01100007a తతో నిష్క్రాంతమాసాద్య మాతా పుత్రమథాబ్రవీత్।
01100007c అప్యస్యాం గుణవాన్పుత్ర రాజపుత్రో భవిష్యతి।।
అవను హొరబందాగ భెట్టియాద తాయియు మగనల్లి కేళిదళు: “మగనే! అవళల్లి గుణవంత రాజపుత్రనాగుత్తానెయే?”
01100008a నిశమ్య తద్వచో మాతుర్వ్యాసః పరమబుద్ధిమాన్।
01100008c ప్రోవాచాతీంద్రియజ్ఞానో విధినా సంప్రచోదితః।।
తాయియ ఈ ప్రశ్నెయన్ను కేళి పరమబుద్ధిశాలి అతీంద్రియ జ్ఞాని వ్యాసను స్వల్ప యోచిసి విధి ప్రచోదితనాగి హేళిదను:
01100009a నాగాయుతసమప్రాణో విద్వాన్రాజర్షిసత్తమః।
01100009c మహాభాగో మహావీర్యో మహాబుద్ధిర్భవిష్యతి।।
01100010a తస్య చాపి శతం పుత్రా భవిష్యంతి మహాబలాః।
01100010c కిం తు మాతుః స వైగుణ్యాదంధ ఏవ భవిష్యతి।।
“సావిర ఆనెగళష్టు శక్తియుత, విద్వాంస, రాజర్షిసత్తమ, మహాభాగ, మహావీర్యవంత, మహాబుద్ధిశాలియు జనిసుత్తానె. అవనిగె నూరు మహాబలశాలి పుత్రరు జనిసుత్తారె. ఆదరె తన్న తాయియ గుణదోషదింద కురుడనాగి జనిసుత్తానె.”
01100011a తస్య తద్వచనం శ్రుత్వా మాతా పుత్రమథాబ్రవీత్।
01100011c నాంధః కురూణాం నృపతిరనురూపస్తపోధన।।
అవన ఆ మాతుగళన్ను కేళిద మాతెయు పుత్రనిగె హేళిదళు: “తపోధన! అంధ నృపతియు కురుగళిగె అనురూపనల్ల!
01100012a జ్ఞాతివంశస్య గోప్తారం పితౄణాం వంశవర్ధనం।
01100012c ద్వితీయం కురువంశస్య రాజానం దాతుమర్హసి।।
నిన్న జాతివంశ గోప్తారనాగువ, పితృవంశవర్ధన కురువంశద ఎరడనెయ రాజనన్ను కొడబేకు.”
01100013a స తథేతి ప్రతిజ్ఞాయ నిశ్చక్రామ మహాతపాః।
01100013c సాపి కాలేన కౌసల్యా సుషువేఽమ్ధం తమాత్మజం।।
“హాగెయే ఆగలి” ఎందు భరవసెయన్నిత్త ఆ మహాతపస్వియు హింతెరళిదను. సమయ కళెదనంతర కౌసల్యెయు కురుడు మగనిగె జన్మవిత్తళు.
01100014a పునరేవ తు సా దేవీ పరిభాష్య స్నుషాం తతః।
01100014c ఋషిమావాహయత్సత్యా యథాపూర్వమనిందితా।।
దేవి అనిందితె సత్యవతియు తన్న ఇన్నొబ్బ సొసెయన్ను మనవొలిసి హిందినంతెయే ఋషియన్ను బరమాడికొండళు.
01100015a తతస్తేనైవ విధినా మహర్షిస్తామపద్యత।
01100015c అంబాలికామథాభ్యాగాదృషిం దృష్ట్వా చ సాపి తం।
01100015e విషణ్ణా పాండుసంకాశా సమపద్యత భారత।।
భారత! అదేరీతియల్లి మహర్షియు అవళ బళి హోదను. అంబాలికెయూ కూడ బందొడనె ఋషియన్ను నోడి విషణ్ణళాగి పాండువర్ణవన్ను తాళిదళు.
01100016a తాం భీతాం పాండుసంకాశాం విషణ్ణాం ప్రేక్ష్య పార్థివ।
01100016c వ్యాసః సత్యవతీపుత్ర ఇదం వచనమబ్రవీత్।।
పార్థివ! భీతళాగి పాండువర్ణవన్ను తాళి విషణ్ణళాద అవళన్ను నోడిద సత్యవతీ పుత్ర వ్యాసను హేళిదను:
01100017a యస్మాత్పాండుత్వమాపన్నా విరూపం ప్రేక్ష్య మామపి।
01100017c తస్మాదేష సుతస్తుభ్యం పాండురేవ భవిష్యతి।।
01100018a నామ చాస్య తదేవేహ భవిష్యతి శుభాననే।
01100018c ఇత్యుక్త్వా స నిరాక్రామద్భగవానృషిసత్తమః।।
“నన్న ఈ విరూపవన్ను నోడి పాండుత్వవన్ను పడెద నిన్న ఈ దోషదింద నిన్న మగను పాండువే ఆగుత్తానె. శుభాననె! అవన హెసరూ కూడ అదే ఆగుత్తదె.” హీగె హేళి భగవాన్ ఋషిసత్తమను హొర బందను.
01100019a తతో నిష్క్రాంతమాలోక్య సత్యా పుత్రమభాషత।
01100019c శశంస స పునర్మాత్రే తస్య బాలస్య పాండుతాం।।
01100020a తం మాతా పునరేవాన్యమేకం పుత్రమయాచత।
01100020c తథేతి చ మహర్షిస్తాం మాతరం ప్రత్యభాషత।।
అవను హొరబరువుదన్ను నోడిద సత్యవతియు పుత్రనల్లి కేళిదాగ, అవను బాలకన పాండుత్వద కురితు హేళిదను. అవన తాయియు పునః ఇన్నొబ్బ పుత్రనన్ను కేళిదాగ మహర్షియు తన్న తాయిగె “హాగెయే ఆగలి!” ఎందు ఉత్తరిసిదను.
01100021a తతః కుమారం సా దేవీ ప్రాప్తకాలమజీజనత్।
01100021c పాండుం లక్షణసంపన్నం దీప్యమానమివ శ్రియా।
01100021e తస్య పుత్రా మహేష్వాసా జజ్ఞిరే పంచ పాండవాః।।
కాలవు బందాగ ఆ దేవియు పాండువర్ణద, శ్రీయంతె బెళగుత్తిరువ లక్షణసంపన్న కుమారనిగె జన్మవిత్తళు. అవనిగె మహేష్వాస పంచ పాండవరు పుత్రరాగి జనిసిదరు.
01100022a ఋతుకాలే తతో జ్యేష్ఠాం వధూం తస్మై న్యయోజయత్।
01100022c సా తు రూపం చ గంధం చ మహర్షేః ప్రవిచింత్య తం।
01100022e నాకరోద్వచనం దేవ్యా భయాత్సురసుతోపమా।।
హిరియ సొసెయు పునః ఋతుకాలవన్ను హొందిదాగ పునః అవనన్ను సేరువంతె హేళిదళు. సురసుతెయంతిద్ద అవళాదరూ మహర్షియ రూప మత్తు వాసనెయన్ను నెనపిసికొండు భయదింద దేవియ వచనదంతె నడెదుకొళ్ళలిల్ల.
01100023a తతః స్వైర్భూషణైర్దాసీం భూషయిత్వాప్సరోపమాం।
01100023c ప్రేషయామాస కృష్ణాయ తతః కాశిపతేః సుతా।।
ఆ కాశిపతియ మగళు తన్న దాసియొబ్బళన్ను సర్వభూషణగళింద అప్సరెయంతె సింగరిసి కృష్ణనల్లిగె కళుహిసిదళు.
01100024a దాసీ ఋషిమనుప్రాప్తం ప్రత్యుద్గమ్యాభివాద్య చ।
01100024c సంవివేశాభ్యనుజ్ఞాతా సత్కృత్యోపచచార హ।।
ఋషియు బందకూడలే ఆ దాసియు మేలెద్దు అభినందిసి, అనుజ్ఞెయంతె అవన సత్కార ఉపచారగళన్ను మాడిదళు.
01100025a కామోపభోగేన తు స తస్యాం తుష్టిమగాదృషిః।
01100025c తయా సహోషితో రాత్రిం మహర్షిః ప్రీయమాణయా।।
కామభోగదింద అవళల్లి ఋషియు సంతుష్టనాదను. ఆ మహర్షియు సంతోషగొండు అవళొందిగె ప్రీతియింద ఇడీ రాత్రియన్ను కళెదను.
01100026a ఉత్తిష్ఠన్నబ్రవీదేనామభుజిష్యా భవిష్యసి।
01100026c అయం చ తే శుభే గర్భః శ్రీమానుదరమాగతః।
01100026e ధర్మాత్మా భవితా లోకే సర్వబుద్ధిమతాం వరః।।
మేలెద్దాగ అవను అవళిగె హేళిదను: “నిన్న దాసిత్వవు ఇందిగె ముగియితు. శుభే! ఇందు ఓర్వ శ్రీమంతను నిన్న ఉదర గర్భదల్లి బందిద్దానె. అవను లోకదల్లియే శ్రేష్ఠనూ ధర్మాత్మనూ సర్వ బుద్ధివంతనూ ఆగుత్తానె.”
01100027a స జజ్ఞే విదురో నామ కృష్ణద్వైపాయనాత్మజః।
01100027c ధృతరాష్ట్రస్య చ భ్రాతా పాండోశ్చామితబుద్ధిమాన్।।
హీగె ధృతరాష్ట్ర మత్తు పాండుగళ తమ్మ అమిత బుద్ధివంత విదురనెంబ హెసరిన కృష్ణద్వైపాయనన మగను జనిసిదను.
01100028a ధర్మో విదురరూపేణ శాపాత్తస్య మహాత్మనః।
01100028c మాండవ్యస్యార్థతత్త్వజ్ఞః కామక్రోధవివర్జితః।।
మహాత్మ మాండవ్యన శాపదిందాగి ధర్మనే కామక్రోధవివర్జిత అర్థతత్వజ్ఞ విదురన రూపదల్లి జనిసిదను.
01100029a స ధర్మస్యానృణో భూత్వా పునర్మాత్రా సమేత్య చ।
01100029c తస్యై గర్భం సమావేద్య తత్రైవాంతరధీయత।।
ఈ రీతి ధర్మన ఋణవన్ను తీరిసిద అవను తన్న తాయియన్ను భేటియాగి “అవళు గర్భవతియాగిద్దాళె” ఎందు హేళి అంతర్ధాననాదను.
01100030a ఏవం విచిత్రవీర్యస్య క్షేత్రే ద్వైపాయనాదపి।
01100030c జజ్ఞిరే దేవగర్భాభాః కురువంశవివర్ధనాః।।
ఈ రీతి విచిత్రవీర్యన పత్నియరల్లి ద్వైపాయననింద దేవగర్భగళంతె బెళగుత్తిరువ కురువంశవివర్ధనరు జనిసిదరు.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆదిపర్వణి సంభవపర్వణి విచిత్రవీర్యసుతోత్పత్తౌ శతతమోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి ఆదిపర్వదల్లి సంభవ పర్వదల్లి విచిత్రవీర్యసుతోత్పత్తి ఎన్నువ నూరనెయ అధ్యాయవు.