ಪ್ರವೇಶ
।। ಓಂ ಓಂ ನಮೋ ನಾರಾಯಣಾಯ।। ಶ್ರೀ ವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ ।।
ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನ ವೇದವ್ಯಾಸ ವಿರಚಿತ
ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತ
ಆದಿ ಪರ್ವ
ಸಂಭವ ಪರ್ವ
ಅಧ್ಯಾಯ 88
ಸಾರ
ಯಯಾತಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳ ಸಂವಾದ; ಯಯಾತಿಯು ಪುನಃ ಸ್ವರ್ಗವನ್ನೇರಿದುದು (1-26)
01088001 ವಸುಮನಾ ಉವಾಚ।
01088001a ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ವಸುಮನಾ ರೌಶದಶ್ವಿಃ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಲೋಕೋ ದಿವಿ ಮಹ್ಯಂ ನರೇಂದ್ರ।
01088001c ಯದ್ಯಂತರಿಕ್ಷೇ ಪ್ರಥಿತೋ ಮಹಾತ್ಮನ್ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ತ್ವಾಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಮನ್ಯೇ।।
01088002 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088002a ಯದಂತರಿಕ್ಷಂ ಪೃಥಿವೀ ದಿಶಶ್ಚ ಯತ್ತೇಜಸಾ ತಪತೇ ಭಾನುಮಾಂಶ್ಚ।
01088002c ಲೋಕಾಸ್ತಾವಂತೋ ದಿವಿ ಸಂಸ್ಥಿತಾ ವೈ ತೇ ನಾಂತವಂತಃ ಪ್ರತಿಪಾಲಯಂತಿ।।
01088003 ವಸುಮನಾ ಉವಾಚ।
01088003a ತಾಂಸ್ತೇ ದದಾಮಿ ಪತ ಮಾ ಪ್ರಪಾತಂ ಯೇ ಮೇ ಲೋಕಾಸ್ತವ ತೇ ವೈ ಭವಂತು।
01088003c ಕ್ರೀಣೀಷ್ವೈನಾಂಸ್ತೃಣಕೇನಾಪಿ ರಾಜನ್ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಸ್ತೇ ಯದಿ ಸಂಯಕ್ಪ್ರದುಷ್ಟಃ।।
01088004 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088004a ನ ಮಿಥ್ಯಾಹಂ ವಿಕ್ರಯಂ ವೈ ಸ್ಮರಾಮಿ ವೃಥಾ ಗೃಹೀತಂ ಶಿಶುಕಾಚ್ಶಂಕಮಾನಃ।
01088004c ಕುರ್ಯಾಂ ನ ಚೈವಾಕೃತಪೂರ್ವಮನ್ಯೈಃ ವಿವಿತ್ಸಮಾನಃ ಕಿಮು ತತ್ರ ಸಾಧು।।
01088005 ವಸುಮನಾ ಉವಾಚ।
01088005a ತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ರಾಜನ್ಮಯಾ ದತ್ತಾನ್ಯದಿ ನೇಷ್ಟಃ ಕ್ರಯಸ್ತೇ।
01088005c ಅಹಂ ನ ತಾನ್ವೈ ಪ್ರತಿಗಂತಾ ನರೇಂದ್ರ ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾಸ್ತವ ತೇ ವೈ ಭವಂತು।।
01088006 ಶಿಬಿರುವಾಚ।
01088006a ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಶಿಬಿರೌಶೀನರೋಽಹಂ ಮಮಾಪಿ ಲೋಕಾ ಯದಿ ಸಂತೀಹ ತಾತ।
01088006c ಯದ್ಯಂತರಿಕ್ಷೇ ಯದಿ ವಾ ದಿವಿ ಶ್ರಿತಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ತ್ವಾಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಮನ್ಯೇ।।
01088007 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088007a ನ ತ್ವಂ ವಾಚಾ ಹೃದಯೇನಾಪಿ ವಿದ್ವನ್ ಪರೀಪ್ಸಮಾನಾನ್ನಾವಮಂಸ್ಥಾ ನರೇಂದ್ರ।
01088007c ತೇನಾನಂತಾ ದಿವಿ ಲೋಕಾಃ ಶ್ರಿತಾಸ್ತೇ ವಿದ್ಯುದ್ರೂಪಾಃ ಸ್ವನವಂತೋ ಮಹಾಂತಃ।।
01088008 ಶಿಬಿರುವಾಚ।
01088008a ತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ರಾಜನ್ಮಯಾ ದತ್ತಾನ್ಯದಿ ನೇಷ್ಟಃ ಕ್ರಯಸ್ತೇ।
01088008c ನ ಚಾಹಂ ತಾನ್ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯೇಹ ದತ್ತ್ವಾ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ತ್ವಮುಪಾಸ್ಸೇ ಹ ಲೋಕಾನ್।।
01088009 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088009a ಯಥಾ ತ್ವಮಿಂದ್ರಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವಸ್ತೇ ಚಾಪ್ಯನಂತಾ ನರದೇವ ಲೋಕಾಃ।
01088009c ತಥಾದ್ಯ ಲೋಕೇ ನ ರಮೇಽನ್ಯದತ್ತೇ ತಸ್ಮಾತ್ ಶಿಬೇ ನಾಭಿನಂದಾಮಿ ದಾಯಂ।।
01088010 ಅಷ್ಟಕ ಉವಾಚ।
01088010a ನ ಚೇದೇಕೈಕಶೋ ರಾಜಽಲ್ಲೋಕಾನ್ನಃ ಪ್ರತಿನಂದಸಿ।
01088010c ಸರ್ವೇ ಪ್ರದಾಯ ಭವತೇ ಗಂತಾರೋ ನರಕಂ ವಯಂ।।
01088011 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088011a ಯದರ್ಹಾಯ ದದಧ್ವಂ ತತ್ಸಂತಃ ಸತ್ಯಾನೃಶಂಸ್ಯತಃ।
01088011c ಅಹಂ ತು ನಾಭಿಧೃಷ್ಣೋಮಿ ಯತ್ಕೃತಂ ನ ಮಯಾ ಪುರಾ।।
01088012 ಅಷ್ಟಕ ಉವಾಚ।
01088012a ಕಸ್ಯೈತೇ ಪ್ರತಿದೃಶ್ಯಂತೇ ರಥಾಃ ಪಂಚ ಹಿರಣ್ಮಯಾಃ।
01088012c ಉಚ್ಚೈಃ ಸಂತಃ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ಜ್ವಲಂತೋಽಗ್ನಿಶಿಖಾ ಇವ।।
01088013 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088013a ಯುಷ್ಮಾನೇತೇ ಹಿ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ರಥಾಃ ಪಂಚ ಹಿರಣ್ಮಯಾಃ।
01088013c ಉಚ್ಚೈಃ ಸಂತಃ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ಜ್ವಲಂತೋಽಗ್ನಿಶಿಖಾ ಇವ।।
01088014 ಅಷ್ಟಕ ಉವಾಚ।
01088014a ಆತಿಷ್ತಸ್ವ ರಥಂ ರಾಜನ್ವಿಕ್ರಮಸ್ವ ವಿಹಾಯಸಾ।
01088014c ವಯಮಪ್ಯನುಯಾಸ್ಯಾಮೋ ಯದಾ ಕಾಲೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।।
01088015 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088015a ಸರ್ವೈರಿದಾನೀಂ ಗಂತವ್ಯಂ ಸಹಸ್ವರ್ಗಜಿತೋ ವಯಂ।
01088015c ಏಷ ನೋ ವಿರಜಾಃ ಪಂಥಾ ದೃಶ್ಯತೇ ದೇವಸದ್ಮನಃ।।
01088016 ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
01088016a ತೇಽಧಿರುಹ್ಯ ರಥಾನ್ಸರ್ವೇ ಪ್ರಯಾತಾ ನೃಪಸತ್ತಮಾಃ।
01088016c ಆಕ್ರಮಂತೋ ದಿವಂ ಭಾಭಿರ್ಧರ್ಮೇಣಾವೃತ್ಯ ರೋದಸೀ।
01088017 ಅಷ್ಟಕ ಉವಾಚ।
01088017a ಅಹಂ ಮನ್ಯೇ ಪೂರ್ವಮೇಕೋಽಸ್ಮಿ ಗಂತಾ ಸಖಾ ಚೇಂದ್ರಃ ಸರ್ವಥಾ ಮೇ ಮಹಾತ್ಮಾ।
01088017c ಕಸ್ಮಾದೇವಂ ಶಿಬಿರೌಶೀನರೋಽಯಂ ಏಕೋಽತ್ಯಗಾತ್ಸರ್ವವೇಗೇನ ವಾಹಾನ್।
01088018 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088018a ಅದದಾದ್ದೇವಯಾನಾಯ ಯಾವದ್ವಿತ್ತಮವಿಂದತ।
01088018c ಉಶೀನರಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಯಂ ತಸ್ಮಾತ್ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಹಿ ನಃ ಶಿಬಿಃ।।
01088019a ದಾನಂ ತಪಃ ಸತ್ಯಮಥಾಪಿ ಧರ್ಮೋ ಹ್ರೀಃ ಶ್ರೀಃ ಕ್ಷಮಾ ಸೌಮ್ಯ ತಥಾ ತಿತಿಕ್ಷಾ।
01088019c ರಾಜನ್ನೇತಾನ್ಯಪ್ರತಿಮಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಶಿಬೇಃ ಸ್ಥಿತಾನ್ಯನೃಶಂಸಸ್ಯ ಬುದ್ಧ್ಯಾ।।
01088019e ಏವಂವೃತ್ತೋ ಹ್ರೀನಿಷೇಧಶ್ಚ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ ಶಿಬಿರತ್ಯಗಾದ್ವೈ ರಥೇನ।।
01088020 ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
01088020a ಅಥಾಷ್ಟಕಃ ಪುನರೇವಾನ್ವಪೃಚ್ಛನ್ಮಾತಾಮಹಂ ಕೌತುಕಾದಿಂದ್ರಕಲ್ಪಂ।
01088020c ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ನೃಪತೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸತ್ಯಂ ಕುತಶ್ಚ ಕಸ್ಯಾಸಿ ಸುತಶ್ಚ ಕಸ್ಯ।
01088020e ಕೃತಂ ತ್ವಯಾ ಯದ್ಧಿ ನ ತಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ಲೋಕೇ ತ್ವದನ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ।।
01088021 ಯಯಾತಿರುವಾಚ।
01088021a ಯಯಾತಿರಸ್ಮಿ ನಹುಷಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಪೂರೋಃ ಪಿತಾ ಸಾರ್ವಭೌಮಸ್ತ್ವಿಹಾಸಂ।
01088021c ಗುಹ್ಯಮರ್ಥಂ ಮಾಮಕೇಭ್ಯೋ ಬ್ರವೀಮಿ ಮಾತಾಮಹೋಽಹಂ ಭವತಾಂ ಪ್ರಕಾಶಃ।।
01088022a ಸರ್ವಾಮಿಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ನಿರ್ಜಿಗಾಯ ಪ್ರಸ್ಥೇ ಬದ್ಧ್ವಾ ಹ್ಯದದಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ।
01088022c ಮೇಧ್ಯಾನಶ್ವಾನೇಕಶಫಾನ್ಸುರೂಪಾಂಸ್ತದಾ ದೇವಾಃ ಪುಣ್ಯಭಾಜೋ ಭವಂತಿ।।
01088023a ಅದಾಮಹಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪೂರ್ಣಾಮಿಮಾಮಖಿಲಾಂ ವಾಹನಸ್ಯ।
01088023c ಗೋಭಿಃ ಸುವರ್ಣೇನ ಧನೈಶ್ಚ ಮುಖ್ಯೈಸ್ತತ್ರಾಸನ್ಗಾಃ ಶತಮರ್ಬುದಾನಿ।।
01088024a ಸತ್ಯೇನ ಮೇ ದ್ಯೌಶ್ಚ ವಸುಂಧರಾ ಚ ತಥೈವಾಗ್ನಿರ್ಜ್ವಲತೇ ಮಾನುಷೇಷು।
01088024c ನ ಮೇ ವೃಥಾ ವ್ಯಾಹೃತಮೇವ ವಾಕ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಹಿ ಸಂತಃ ಪ್ರತಿಪೂಜಯಂತಿ।।
01088024e ಸರ್ವೇ ಚ ದೇವಾ ಮುನಯಶ್ಚ ಲೋಕಾಃ ಸತ್ಯೇನ ಪೂಜ್ಯಾ ಇತಿ ಮೇ ಮನೋಗತಂ।।
01088025a ಯೋ ನಃ ಸ್ವರ್ಗಜಿತಃ ಸರ್ವಾನ್ಯಥಾವೃತ್ತಂ ನಿವೇದಯೇತ್।
01088025c ಅನಸೂಯುರ್ದ್ವಿಜಾಗ್ರೇಭ್ಯಃ ಸ ಲಭೇನ್ನಃ ಸಲೋಕತಾಂ।।
01088026 ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
01088026a ಏವಂ ರಾಜಾ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಹ್ಯತೀವ ಸ್ವೈರ್ದೌಹಿತ್ರೈಸ್ತಾರಿತೋಽಮಿತ್ರಸಾಹಃ।
01088026c ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹೀಂ ಪರಮೋದಾರಕರ್ಮಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ವ್ಯಾಪ್ಯ ಪೃಥ್ವೀಂ।।
ಸಮಾಪ್ತಿ
ಇತಿ ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತೇ ಆದಿಪರ್ವಣಿ ಸಂಭವಪರ್ವಣಿ ಯಯಾತ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನೇ ಅಷ್ಟಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ।।
ಇದು ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆದಿಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂಭವ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಯಯಾತಿ-ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಎಂಭತ್ತೆಂಟನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯವು.