പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ആദി പര്വ
സംഭവ പര്വ
അധ്യായ 67
സാര
ദുഃഷംതനു ശകുംതലെയന്നു വിവാഹവാഗലു കേളികൊള്ളുവുദു (1-15). അവള മഗനേ തന്ന വാരസുദാരനാഗുത്താനെംദു ഭരവസെയന്നു നീഡി ദുഃഷംതനു ശകുംതലെയന്നു കൂഡി ഹൊരടുഹോദുദു (16-20). കണ്വനു ഹിംദിരുഗിദാഗ ശകുംതലെയന്നു സംതവിസി വരവന്നിത്തിദുദു (21-33).
01067001 ദുഃഷംത ഉവാച।
01067001a സുവ്യക്തം രാജപുത്രീ ത്വം യഥാ കല്യാണി ഭാഷസേ।
01067001c ഭാര്യാ മേ ഭവ സുശ്രോണി ബ്രൂഹി കിം കരവാണി തേ।।
ദുഃഷംതനു ഹേളിദനു: “രാജപുത്രീ! കല്യാണീ! നീനു ഹേളിദുദെല്ലവൂ സംയുക്തവാഗിദെ. സുശ്രോണി! നന്ന ഭാര്യെയാഗു. നിനഗാഗി നാനു ഏനു മാഡലി ഹേളു.
01067002a സുവര്ണമാലാ വാസാംസി കുംഡലേ പരിഹാടകേ।
01067002c നാനാപത്തനജേ ശുഭ്രേ മണിരത്നേ ച ശോഭനേ।।
01067003a ആഹരാമി തവാദ്യാഹം നിഷ്കാദീന്യജിനാനി ച।
01067003c സര്വം രാജ്യം തവാദ്യാസ്തു ഭാര്യാ മേ ഭവ ശോഭനേ।।
ശോഭനേ! നിനഗോസ്കര നാനു ഇംദേ സുവര്ണമാലെ, വസ്ത്രഗളു, കുംഡലഗളു, നാനാ രീതിയ മുത്തു, വജ്ര, ശുഭ്ര മണി രത്നഗളു, ഇന്നൂ മുംതാദ വസ്തുഗളന്നു തരിസുത്തേനെ. നന്ന സര്വ രാജ്യവന്നൂ നിനഗാഗി ഇഡുത്തേനെ. ശോഭനേ! നന്ന ഭാര്യെയാഗു.
01067004a ഗാംധര്വേണ ച മാം ഭീരു വിവാഹേനൈഹി സുംദരി।
01067004c വിവാഹാനാം ഹി രംഭോരു ഗാംധര്വഃ ശ്രേഷ്ഠ ഉച്യതേ।।
ഭീരു! സുംദരി! രംഭോരു! ഗാംധര്വ വിവാഹ മാഡികൊള്ളോണ. ഏകെംദരെ വിവാഹഗളല്ലെല്ല ഗാംധര്വ വിവാഹവു ശ്രേഷ്ഠവെംദു ഹേളുത്താരെ.”
01067005 ശകുംതലോവാച 01067005a ഫലാഹാരോ ഗതോ രാജന്പിതാ മേ ഇത ആശ്രമാത്।
01067005c തം മുഹൂര്തം പ്രതീക്ഷസ്വ സ മാം തുഭ്യം പ്രദാസ്യതി।।
ശകുംതലെയു ഹേളിദളു: “രാജന്! ഈഗ നന്ന പിതനു ഫലാഹാരക്കെംദു ഹോഗിദ്ദാനെ. സ്വല്പ സമയ പ്രതീക്ഷിസു. അവനേ നന്നന്നു നിനഗെ ഒപ്പിസുത്താനെ.”
01067006 ദുഃഷംത ഉവാച।
01067006a ഇച്ഛാമി ത്വാം വരാരോഹേ ഭജമാനാമനിംദിതേ।
01067006c ത്വദര്ഥം മാം സ്ഥിതം വിദ്ധി ത്വദ്ഗതം ഹി മനോ മമ।।
ദുഃഷംതനു ഹേളിദനു: “വരാരോഹെ! അനിംദിതെ! നീനേ നന്നന്നു സ്വീകരിസബേകെംബുദു നന്ന ഇച്ഛെ. നാനു നിനഗാഗിയേ ഇദ്ദേനെ മത്തു നന്ന മനസ്സു നിന്നല്ലിയേ ഇദെ എന്നുവുദന്നു തിളി.
01067007a ആത്മനോ ബംധുരാത്മൈവ ഗതിരാത്മൈവ ചാത്മനഃ।
01067007c ആത്മനൈവാത്മനോ ദാനം കര്തുമര്ഹസി ധര്മതഃ।।
തനഗെ താനേ ബംധു മത്തു തന്നന്നു താനേ അനുസരിസബേകു. ആദുദരിംദ ധര്മദ പ്രകാര തന്നന്നു താനേ ദാനവാഗി കൊട്ടുകൊള്ളബേകു.
01067008a അഷ്ടാവേവ സമാസേന വിവാഹാ ധര്മതഃ സ്മൃതാഃ।
01067008c ബ്രാഹ്മോ ദൈവസ്തഥൈവാര്ഷഃ പ്രാജാപത്യസ്തഥാസുരഃ।।
01067009a ഗാംധര്വോ രാക്ഷസശ്ചൈവ പൈശാചശ്ചാഷ്ടമഃ സ്മൃതഃ।
01067009c തേഷാം ധര്മാന്യഥാപൂര്വം മനുഃ സ്വായംഭുവോഽബ്രവീത്।।
ധര്മസ്മൃതിഗളു വിവാഹഗളന്നു എംടു പ്രകാരഗളല്ലി വിംഗഡിസിവെ. ബ്രഹ്മ, ദൈവ, ആര്ഷ, പ്രജാപത്യ, അസുര, ഗംധര്വ, രാക്ഷസ മത്തു പൈശാച എംബ എംടു ബഗെയവെംദു ഹേളുത്താരെ. പൂര്വദല്ലി യാവ പ്രകാരവു യാരിഗെ ധര്മസമ്മതവാദദ്ദു എംദു സ്വയംഭുവു മനുവിഗെ ഹേളിദ്ദാനെ.
01067010a പ്രശസ്താംശ്ചതുരഃ പൂര്വാന്ബ്രാഹ്മണസ്യോപധാരയ।
01067010c ഷഡാനുപൂര്വ്യാ ക്ഷത്രസ്യ വിദ്ധി ധര്മ്യാനനിംദിതേ।।
അനിംദിതേ! മൊദലനെയ നാല്കു പ്രകാരഗളു ബ്രാഹ്മണരിഗെ സരിയാദദ്ദു. മത്തു മൊദലനെയ ആരു പ്രകാരഗളു ക്ഷത്രിയരിഗെ ധര്മയുതവാദദ്ദു എംദു തിളി.
01067011a രാജ്ഞാം തു രാക്ഷസോഽപ്യുക്തോ വിട്ശൂദ്രേഷ്വാസുരഃ സ്മൃതഃ।
01067011c പംചാനാം തു ത്രയോ ധര്മ്യാ ദ്വാവധര്മ്യൌ സ്മൃതാവിഹ।।
രാജരിഗെ രാക്ഷസ പദ്ധതിയ വിവാഹവൂ കൂഡ സരിയെനിസല്പട്ടിദെ. അസുര പദ്ധതിയു വൈശ്യ മത്തു ശൂദ്രരിഗെംദു ഹേളല്പട്ടിദെ. മൊദലനെയ ഐദു പ്രകാരഗളല്ലി, മൂരു ധര്മപ്രകാരവാദദ്ദു മത്തു എരഡു അധര്മവെംദു ഹേളുത്താരെ.
01067012a പൈശാചശ്ചാസുരശ്ചൈവ ന കര്തവ്യൌ കഥം ചന।
01067012c അനേന വിധിനാ കാര്യോ ധര്മസ്യൈഷാ ഗതിഃ സ്മൃതാ।।
പൈശാച മത്തു അസുര പ്രകാരഗളംതെ എംദൂ വിവാഹവാഗബാരദു. ധര്മസ്മൃതിഗളല്ലി ഹേളിരുവംതഹ ഇവുഗളെല്ലവൂ പരിപാലിസബേകാദംഥവുഗളു.
01067013a ഗാംധര്വരാക്ഷസൌ ക്ഷത്രേ ധര്മ്യൌ തൌ മാ വിശംകിഥാഃ।
01067013c പൃഥഗ്വാ യദി വാ മിശ്രൌ കര്തവ്യൌ നാത്ര സംശയഃ।।
ഗാംധര്വ മത്തു രാക്ഷസ വിവാഹഗളു ക്ഷത്രിയരിഗെ ധാര്മികവാദവുഗളു. നീനു ശംകിസബേഡ. ഈ എരഡരല്ലി ഒംദു അഥവാ മിശ്രണവു സരി എന്നുവുദരല്ലി സംശയവില്ല.
01067014a സാ ത്വം മമ സകാമസ്യ സകാമാ വരവര്ണിനി।
01067014c ഗാംധര്വേണ വിവാഹേന ഭാര്യാ ഭവിതുമര്ഹസി।।
വരവര്ണിനീ! നാനു കാമദിംദ തുംബിദ്ദേനെ, നീനൂ കൂഡ കാമദിംദിദ്ദീയെ. ആദ്ദരിംദ നീനു ഗാംധര്വ വിവാഹദ പ്രകാര നന്ന ഭാര്യെയാഗബേകു.”
01067015 ശകുംതലോവാച।
01067015a യദി ധര്മപഥസ്ത്വേഷ യദി ചാത്മാ പ്രഭുര്മമ।
01067015c പ്രദാനേ പൌരവശ്രേഷ്ഠ ശൃണു മേ സമയം പ്രഭോ।।
ശകുംതലെയു ഹേളിദളു: “പൌരവശ്രേഷ്ഠ! ഇവെല്ലവൂ ധര്മപഥദല്ലിയേ ഇദ്ദുദാദരെ മത്തു നാനേ നന്ന പ്രഭു, മത്തു നന്നന്നു നാനേ കൊഡബല്ലെ എന്നുവുദാദരെ, നന്ന ഈ നിയമഗളന്നു കേളു.
01067016a സത്യം മേ പ്രതിജാനീഹി യത്ത്വാം വക്ഷ്യാമ്യഹം രഹഃ।
01067016c മമ ജായേത യഃ പുത്രഃ സ ഭവേത്ത്വദനംതരം।।
01067017a യുവരാജോ മഹാരാജ സത്യമേതദ്ബ്രവീഹി മേ।
01067017c യദ്യേതദേവം ദുഃഷംത അസ്തു മേ സംഗമസ്ത്വയാ।।
മഹാരാജ! ബേരെ യാരൂ ഇല്ലദ, നാവിബ്ബരേ ഇരുവ ഈ ഏകാംതദല്ലി നനഗെ ഒംദു സത്യ വചനവന്നു നീഡു. നന്നല്ലി ഹുട്ടിദ പുത്രനു നിന്ന നംതരദല്ലി യുവരാജനാഗബേകു. നാനു സത്യവന്നു ഹേളുത്തിദ്ദേനെ. ദുഃഷംത! ഇദു ഹീഗെയേ ആഗുവുദാദരെ നന്ന നിന്ന സംഗമവാഗലി.””
01067018 വൈശംപായന ഉവാച।
01067018a ഏവമസ്ത്വിതി താം രാജാ പ്രത്യുവാചാവിചാരയന്।
01067018c അപി ച ത്വാം നയിഷ്യാമി നഗരം സ്വം ശുചിസ്മിതേ।
01067018e യഥാ ത്വമര്ഹാ സുശ്രോണി സത്യമേതദ്ബ്രവീമി തേ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “രാജനു ഒംദു സ്വല്പവൂ വിചാരിസദെ “ഹാഗെയേ ആഗലി” എംദനു. “ശുചിസ്മിതേ! നിന്നന്നു നന്ന നഗരക്കെ കരെദൊയ്യുത്തേനെ. സുശ്രോണി! സത്യവന്നു ഹേളബേകെംദരെ നീനു ഇവെല്ലവുഗളിഗൂ അര്ഹെ.”
01067019a ഏവമുക്ത്വാ സ രാജര്ഷിസ്താമനിംദിതഗാമിനീം।
01067019c ജഗ്രാഹ വിധിവത്പാണാവുവാസ ച തയാ സഹ।।
ഹീഗെ ഹേളി ആ രാജര്ഷിയു അനിംദിതഗാമിനിയന്നു വിധിവത്താഗി പാണിഗ്രഹണ മാഡി, അവളന്നു കൂഡിദനു.
01067020a വിശ്വാസ്യ ചൈനാം സ പ്രായാദബ്രവീച്ച പുനഃ പുനഃ।
01067020c പ്രേഷയിഷ്യേ തവാര്ഥായ വാഹിനീം ചതുരംഗിണീം।
01067020e തയാ ത്വാമാനയിഷ്യാമി നിവാസം സ്വം ശുചിസ്മിതേ।।
“ശുചിസ്മിതേ! നിനഗോസ്കര ചതുരംഗ സേനെയന്നു കളുഹിസി നിന്നന്നു നന്ന നിവാസക്കെ കരെയിസികൊള്ളുത്തേനെ” എംദു പുനഃ പുനഃ ആശ്വാസനെഗളന്നിത്തു അവനു തന്ന നഗരിഗെ ഹിംദിരുഗിദനു.
01067021a ഇതി തസ്യാഃ പ്രതിശ്രുത്യ സ നൃപോ ജനമേജയ।
01067021c മനസാ ചിംതയന്പ്രായാത്കാശ്യപം പ്രതി പാര്ഥിവഃ।।
ജനമേജയ! ഈ രീതി അവളിഗെ ഭരവസെയന്നിത്തു ആ നൃപനു ഹൊരടുഹോദനു. ഹോഗുത്തിരുവാഗ ആ പാര്ഥിവനു മനസ്സിനല്ലിയേ കാശ്യപന കുരിതു യോചിസിദനു.
01067022a ഭഗവാംസ്തപസാ യുക്തഃ ശ്രുത്വാ കിം നു കരിഷ്യതി।
01067022c ഏവം സംചിംതയന്നേവ പ്രവിവേശ സ്വകം പുരം।।
“ആ തപസ്വി ഭഗവാനനു ഇദന്നെല്ല കേളി ഏനു മാഡുത്താനോ” എംദു ചിംതിസുത്താ അവനു തന്ന പുരവന്നു സേരിദനു.
01067023a മുഹൂര്തയാതേ തസ്മിംസ്തു കണ്വോഽപ്യാശ്രമമാഗമത്।
01067023c ശകുംതലാ ച പിതരം ഹ്രിയാ നോപജഗാമ തം।।
അവനു ഹൊരടുഹോദ സ്വല്പ സമയദല്ലിയേ കണ്വനു ആശ്രമക്കെ ഹിംദിരുഗിദനു. ആദരെ ശകുംതലെയു നാചികൊംഡു അവനന്നു സ്വാഗതിസലു ഹൊരബരലില്ല.
01067024a വിജ്ഞായാഥ ച താം കണ്വോ ദിവ്യജ്ഞാനോ മഹാതപാഃ।
01067024c ഉവാച ഭഗവാന്പ്രീതഃ പശ്യന്ദിവ്യേന ചക്ഷുഷാ।।
മഹാതപസ്വി കണ്വനാദരൂ തന്ന ദിവ്യജ്ഞാനദിംദ എല്ലവന്നൂ തിളിദുകൊംഡനു. തന്ന ദിവ്യ ദൃഷ്ടിയിംദ എല്ലവന്നൂ കംഡുകൊംഡ ഭഗവാനനു സംതോഷഗൊംഡു ഹേളിദനു:
01067025a ത്വയാദ്യ രാജാന്വയയാ മാമനാദൃത്യ യത്കൃതഃ।
01067025c പുംസാ സഹ സമായോഗോ ന സ ധര്മോപഘാതകഃ।।
“ഇംദു നീനു ഗൌപ്യവാഗി നാനു ബരുവുദന്നു കായദേ രാജനൊംദിഗെ സമാഗമ മാഡിദ കാര്യവു ഒള്ളെയദേ ആഗിദെ. ഇദരിംദ നീനു ധര്മഘാതകിയാഗലില്ല.
01067026a ക്ഷത്രിയസ്യ ഹി ഗാംധര്വോ വിവാഹഃ ശ്രേഷ്ഠ ഉച്യതേ।
01067026c സകാമായാഃ സകാമേന നിര്മംത്രോ രഹസി സ്മൃതഃ।।
സകാമിഗളു സകാമദിംദ മംത്രഗളില്ലദെയേ രഹസ്യദല്ലി ഗാംധര്വ വിവാഹവന്നു മാഡികൊള്ളുവുദു ക്ഷത്രിയരിഗെ ശ്രേഷ്ഠവെംദേ ഹേളുത്താരെ.
01067027a ധര്മാത്മാ ച മഹാത്മാ ച ദുഃഷംതഃ പുരുഷോത്തമഃ।
01067027c അഭ്യഗച്ഛഃ പതിം യം ത്വം ഭജമാനം ശകുംതലേ।।
ശകുംതലെ! നിന്ന പതിയെംദു സ്വീകരിസിദ ആ പുരുഷോത്തമ ദുഃഷംതനു ധര്മാത്മനൂ മഹാത്മനൂ ആഗിദ്ദാനെ.
01067028a മഹാത്മാ ജനിതാ ലോകേ പുത്രസ്തവ മഹാബലഃ।
01067028c യ ഇമാം സാഗരാപാംഗാം കൃത്സ്നാം ഭോക്ഷ്യതി മേദിനീം।।
നിന്നല്ലി ജനിസുവ പുത്രനു ലോകദല്ലി മഹാത്മനൂ മഹാബലശാലിയൂ ആഗുത്താനെ. അവനു സാഗരദിംദ ആവരിസല്പട്ട ഈ എല്ല മേദിനിയന്നൂ ഭോഗിസുത്താനെ.
01067029a പരം ചാഭിപ്രയാതസ്യ ചക്രം തസ്യ മഹാത്മനഃ।
01067029c ഭവിഷ്യത്യപ്രതിഹതം സതതം ചക്രവര്തിനഃ।।
ആ മഹാത്മനു തന്ന വൈരിഗള വിരുദ്ധ ഹൊരടാഗ യാരിഗൂ അവനന്നു സോലിസലിക്കാഗുവുദില്ല, മത്തു അവനു ചക്രവര്തിയെംദു എനിസികൊള്ളുത്താനെ.”
01067030a തതഃ പ്രക്ഷാല്യ പാദൌ സാ വിശ്രാംതം മുനിമബ്രവീത്।
01067030c വിനിധായ തതോ ഭാരം സന്നിധായ ഫലാനി ച।।
ആഗ അവളു അവനു ഹൊത്തിദ്ദ ഫല ഭാരവന്നു കെളഗിളിസി അവുഗളന്നു സരിയാദ ജാഗദല്ലി ഇരിസി, അവന പാദഗളന്നു തൊളെദളു. മുനിയു വിശ്രാംതി ഹൊംദിദ നംതര ഹേളിദളു:
01067031a മയാ പതിര്വൃതോ യോഽസൌ ദുഃഷംതഃ പുരുഷോത്തമഃ।
01067031c തസ്മൈ സസചിവായ ത്വം പ്രസാദം കര്തുമര്ഹസി।।
“നാനു പതിയന്നാഗി സ്വീകരിസിദ ആ പുരുഷോത്തമ ദുഃഷംതനിഗെ നീനു അനുഗ്രഹിസബേകു.”
01067032 കണ്വ ഉവാച।
01067032a പ്രസന്ന ഏവ തസ്യാഹം ത്വത്കൃതേ വരവര്ണിനി।
01067032c ഗൃഹാണ ച വരം മത്തസ്തത്കൃതേ യദഭീപ്സിതം।।
കണ്വനു ഹേളിദനു: “വരവര്ണിനി! നിനഗോസ്കര അവനിഗെ നാനു അനുഗ്രഹിസുത്തേനെ. നന്നിംദ ബേകാദ നിനഗിഷ്ട വരവൊംദന്നു കേളു.””
01067033 വൈശംപായന ഉവാച।
01067033a തതോ ധര്മിഷ്ഠതാം വവ്രേ രാജ്യാച്ചാസ്ഖലനം തഥാ।
01067033c ശകുംതലാ പൌരവാണാം ദുഃഷംതഹിതകാമ്യയാ।।
വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ആഗ ദുഃഷംതനിഗെ ഹിതവന്നേ ബയസുത്തിദ്ദ ശകുംതലെയു “പൌരവരു സദാ ധര്മിഷ്ഠരാഗിരലി മത്തു അവരിഗെ എംദൂ രാജ്യച്യുതിയാഗദിരലി” എംദു കേളികൊംഡളു.”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ആദിപര്വണി സംഭവപര്വണി ശകുംതലോപാഖ്യാനേ സപ്തഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ആദിപര്വദല്ലി സംഭവ പര്വദല്ലി ശകുംതലോപാഖ്യാനദല്ലി അരവത്തേളനെയ അധ്യായവു.