ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఆది పర్వ
పౌలోమ పర్వ
అధ్యాయ 11
సార
డుండుభన కథె (1-10). డుండుభను రురువిగె సర్పగళన్ను కొల్లబారదెందు సలహె నీడువుదు (11-15).
01011001 డుండుభ ఉవాచ।
01011001a సఖా బభూవ మే పూర్వం ఖగమో నామ వై ద్విజః।
01011001c భృశం సంశితవాక్తాత తపోబలసమన్వితః।।
డుండుభవు హేళితు: “హిందె ఖగమ ఎంబ హెసరిన, సదా సత్యవన్నే నుడియువ తపోబలసమన్విత ద్విజనోర్వను నన్న సఖనాగిద్దను.
01011002a స మయా క్రీడతా బాల్యే కృత్వా తార్ణమథోరగం।
01011002c అగ్నిహోత్రే ప్రసక్తః సన్భీషితః ప్రముమోహ వై।।
బాల్యదల్లి ఆడుత్తిరువాగ నాను ఒందు హుల్లుకడ్డియన్ను హావన్నాగి మాడి అగ్నిహోత్రదల్లి ప్రసక్తనాగిద్ద అవనన్ను హెదరిసిదాగ అదన్ను నోడిద అవను మూర్ఛితనాదను.
01011003a లబ్ధ్వా చ స పునః సంజ్ఞాం మామువాచ తపోధనః।
01011003c నిర్దహన్నివ కోపేన సత్యవాక్సంశితవ్రతః।।
పునః ప్రజ్ఞెబంద నంతర ఆ సత్యవాది సంశితవ్రత తపోధనను కోపదింద నిహృదయియాగి హేళిదను:
01011004a యథావీర్యస్త్వయా సర్పః కృతోఽయం మద్బిభీషయా।
01011004c తథావీర్యో భుజంగస్త్వం మమ కోపాద్భవిష్యసి।।
“జీవవిల్లద సర్పదింద నన్నను హేగె హెదరిసిదెయో హాగె నీను నన్న కోపదిందాగి హానికారకవల్లద సర్పవాగుత్తీయె.”
01011005a తస్యాహం తపసో వీర్యం జానమానస్తపోధన।
01011005c భృశం ఉద్విగ్నహృదయస్తమవోచం వనౌకసం।।
01011006a ప్రయతః సంభ్రమాచ్చైవ ప్రాంజలిః ప్రణతః స్థితః।
ఆ తపోధనన తపఃశక్తియన్ను అరిత నాను ఉద్విగ్న హృదయనాగి దుఃఖదింద తలెబాగి ప్రాంజలీ బద్ధనాగి నమస్కరిసి హేళిదెను:
01011006c సఖేతి హసతేదం తే నర్మార్థం వై కృతం మయా।।
01011007a క్షంతుమర్హసి మే బ్రహ్మం శాపోఽయం వినివర్త్యతాం।
“సఖనన్ను మోడిమాడలెందు నాను హీగెల్ల మాడిదె. బ్రాహ్మణ! ఆద్దరింద నన్నన్ను క్షమిసి ఈ శాపవన్ను హింతెగెదుకొళ్ళబేకు.”
01011007c సోఽథ మామబ్రవీద్దృష్ఠ్వా భృశముద్విగ్నచేతసం।।
01011008a ముహురుష్ణం వినిఃశ్వస్య సుసంభ్రాంతస్తపోధనః।
దుఃఖిత మత్తు ఉద్విగ్నచేతస నన్నన్ను నోడిద ఆ తపోధనను అనుకంపగొండు బిసియుసిరు బిడుత్తా హేళిదను:
01011008c నానృతం వై మయా ప్రోక్తం భవితేదం కథం చన।।
01011009a యత్తు వక్ష్యామి తే వాక్యం శృణు తన్మే ధృతవ్రత।
01011009c శ్రుత్వా చ హృది తే వాక్యమిదమస్తు తపోధన।।
01011010a ఉత్పత్స్యతి రురుర్నామ ప్రమతేరాత్మజః శుచిః।
01011010c తం దృష్ట్వా శాపమోక్షస్తే భవితా నచిరాదివ।।
“నాను హేళిద్దుదు సుళ్ళాగువుదిల్ల. హేగాదరూ అదు ఆగియే ఆగుత్తదె. ధృతవ్రత! తపోధన! ఈగ నానాడువ మాతన్ను సరియాగి కేళి ఇదన్ను నిన్న హృదయదల్లి ఇరిసికో. రురు ఎంబ హెసరిన శుచి ప్రమతియ మగనన్ను నీను నోడిదాగ శాపవిముక్తనాగుత్తీయె.”
01011011a స త్వం రురురితి ఖ్యాతః ప్రమతేరాత్మజః శుచిః।
01011011c స్వరూపం ప్రతిలభ్యాహమద్య వక్ష్యామి తే హితం।।
ఆ ఖ్యాత శుచి ప్రమతియ మగనాద రురువే నీను. ఈగ నాను నన్న మొదలిన రూపవన్ను పడెదిద్దేనెయాద్దరింద నిన్న హితక్కాగి నాను హేళుత్తిద్దేనె.
01011012a అహింసా పరమో ధర్మః సర్వప్రాణభృతాం స్మృతః।
01011012c తస్మాత్ప్రాణభృతః సర్వాన్న హింస్యాద్బ్రాహ్మణః క్వచిత్।।
అహింసెయే పరమ ధర్మ. యావుదే జీవియ ప్రాణాపహరణ మాడబారదు. ఆద్దరింద బ్రాహ్మణనాదవను ఎందూ ఇతరర ప్రాణవన్ను కొనెగొళిసబారదు మత్తు హింసిసబారదు ఎన్నుత్తారె.
01011013a బ్రాహ్మణః సౌమ్య ఏవేహ జాయతేతి పరా శ్రుతిః।
01011013c వేదవేదాంగవిత్తాత సర్వభూతాభయప్రదః।।
ఒందు శ్రుతియ ప్రకార బ్రాహ్మణను సదా సౌమ్యనాగిరబేకు. వేదవేదాంగగళన్ను తిళిద అవను సర్వభూతగళిగె అభయవన్ను నీడువంథవనాగిరబేకు.
01011014a అహింసా సత్యవచనం క్షమా చేతి వినిశ్చితం।
01011014c బ్రాహ్మణస్య పరో ధర్మో వేదానాం ధరణాదపి।।
అహింసె, సత్య వచన, క్షమె మత్తు వేదగళన్ను అనుసరిసువుదు ఇవెల్లవూ నిశ్చయవాగి బ్రాహ్మణన పరమ ధర్మ.
01011015a క్షత్రియస్య తు యో ధర్మః స నేహేష్యతి వై తవ।
01011015c దండధారణముగ్రత్వం ప్రజానాం పరిపాలనం।।
01011016a తదిదం క్షత్రియస్యాసీత్కర్మ వై శృణు మే రురో।
నీను ఈగ అనుసరిసుత్తిరువ ధర్మవు నిన్నదల్ల. అదు క్షత్రియన ధర్మ. దండధారణ మాడువుదు, క్రూరియాగిరువుదు మత్తు ప్రజెగళన్ను పరిపాలిసువుదు ఇవెల్లవూ క్షత్రియన కర్మగళు.
01011016c జనమేజయస్య ధర్మాత్మన్సర్పాణాం హింసనం పురా।।
01011017a పరిత్రాణం చ భీతానాం సర్పాణాం బ్రాహ్మణాదపి।
01011017c తపోవీర్యబలోపేతాద్వేదవేదాంగపారగాత్।
01011017e ఆస్తీకాద్ద్విజముఖ్యాద్వై వై సర్పసత్రే ద్విజోత్తమ।।
హిందె ధర్మాత్మ జనమేజయను సర్పగళన్ను హింసిసిదుదర కురితు నన్నన్ను కేళు. రురు! ద్విజోత్తమ! సర్పసత్రదల్లి భీతిగొండ సర్పగళన్ను తపోవీర్యబలోపేత, వేదవేదాంగ పారంగత, ద్విజముఖ్య ఆస్తీకనెంబ బ్రాహ్మణను రక్షిసిదను.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే ఆదిపర్వణి పౌలోమపర్వణి డుండుభశాపమోక్షో నామ ఏకాదశోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారతదల్లి ఆదిపర్వదల్లి పౌలోమపర్వదల్లి డుండుభశాపమోక్ష ఎన్నువ హన్నొందనెయ అధ్యాయవు.