પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।। શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત શ્રી મહાભારત આદિ પર્વ પૌલોમ પર્વ
10
સાર
ડુંડુભવુ તન્ન જન્મવૃત્તાંતવન્નુ હેળલુ રુરુવુ અદન્નુ કॊલ્લદે ઉળિસુવુદુ (1-8).
01010001 રુરુરુવાચ।
01010001a મમ પ્રાણસમા ભાર્યા દષ્ટાસીદ્ભુજગેન હ।
01010001c તત્ર મે સમયો ઘોર આત્મનોરગ વૈ કૃતઃ।।
01010002a હન્યાં સદૈવ ભુજગં યં યં પશ્યેયમિત્યુત।
01010002c તતોઽહં ત્વાં જિઘાંસામિ જીવિતેન વિમોક્ષ્યસે।।
રુરુવુ હેળિદનુ: “નન્ન પ્રાણસમ પત્નિયન્નુ હિંદॆ ऒંદુ સર્પવુ કચ્ચિત્તુ. આ સમયદલ્લિ નાનુ નોડિદ સર્પગળન્નॆલ્લ કॊલ્લુત્તેનॆંબ ઘોર નિશ્ચયવॊંદન્નુ કૈગॊંડિદ્દॆ. આદુદરિંદ નિન્નન્નુ કॊંદુ જીવન મુક્તિયન્નુ કॊડુત્તિદ્દેનॆ.”
01010003 ડુંડુભ ઉવાચ।
01010003a અન્યે તે ભુજગા વિપ્ર યે દશંતીહ માનવાન્।
01010003c ડુંડુભાનહિગંધેન ન ત્વં હિંસિતુમર્હસિ।।
ડુંડુભવુ હેળિતુ: “વિપ્ર! માનવરન્નુ કચ્ચુવ સર્પગળે બેરॆ. આદુદરિંદ નીનુ ડુંડુભગળન્નુ હિંસિસુવુદુ સરિયલ્લ.
01010004a એકાનર્થાન્પૃથગર્થાનેકદુઃખાન્પૃથક્સુખાન્।
01010004c ડુંડુભાન્ધર્મવિદ્ભૂત્વા ન ત્વં હિંસિતુમર્હસિ।।
ડુંડુભ મત્તુ હાવુગળુ ऒંદે ऎંદુ ભાવિસિદરૂ સુખવન્નુ અનુભવિસુવાગ અવુગળુ બેરॆ બેરॆયે. ડુંડુભ મત્તુ હાવુગળુ સ્વભાવદલ્લિ બેરॆ બેરॆયાગિદ્દરૂ દુઃખવન્નુ અનુભવિસુવાગ ऒંદે ऎંદુ પરિગણિસલ્પડુત્તવॆ. નીનુ ધર્મવન્નુ તિળિદિદ્દીયॆ. ડુંડુભગળન્નુ હિંસિસુવુદુ નિનગॆ સરિયલ્લ.””
01010005 સૂત ઉવાચ।
01010005a ઇતિ શ્રુત્વા વચસ્તસ્ય ભુજગસ્ય રુરુસ્તદા।
01010005c નાવધીદ્ભયસંવિગ્ન ઋષિં મત્વાથ ડુંડુભં।।
સૂતનુ હેળિદનુ: “સર્પદ ઈ માતુગળન્નુ કેળિ ઋષિ રુરુવુ ભયસંવિઘ્નનાદ ડુંડુભનન્નુ કॊલ્લલિલ્લ.
01010006a ઉવાચ ચૈનં ભગવાન્રુરુઃ સંશમયન્નિવ।
01010006c કામયા ભુજગ બ્રૂહિ કોઽસીમાં વિક્રિયાં ગતઃ।।
અવનન્નુ શાંતગॊળિસુત્તા ભગવાન્ રુરુવુ કેળિદનુ: “ભુજગ! નીનુ યારુ મત્તુ હેગॆ ઈ રૂપવન્નુ હॊંદિદॆ ऎન્નુવુદન્નુ નનગॆ હેળુ.”
01010007 ડુંડુભ ઉવાચ।
01010007a અહં પુરા રુરો નામ્ના ઋષિરસં સહસ્રપાત્।
01010007c સોઽહં શાપેન વિપ્રસ્ય ભુજગત્વમુપાગતઃ।।
ડુંડુભવુ હેળિતુ: “રુરુ! હિંદॆ નાનુ સહસ્રપાદ ऎંબ હॆસરિન ઋષિયાગિદ્દॆ. ऒબ્બ વિપ્રન શાપદિંદ ભુજગત્વવન્નુ હॊંદિદॆનુ.”
01010008 રુરુરુવાચ।
01010008a કિમર્થં શપ્તવાન્ક્રુદ્ધો દ્વિજસ્ત્વાં ભુજગોત્તમ।
01010008c કિયંતં ચૈવ કાલં તે વપુરેતદ્ભવિષ્યતિ।।
રુરુવુ હેળિદનુ: “ભુજગોત્તમ! યાવ કારણકાગિ કૃદ્ધ દ્વિજનિંદ નીનુ શપિસલ્પટ્ટॆ? ऎષ્ટુ કાલદવરॆગॆ નીનુ ઈ રીતિ ઇરબેકાગુત્તદॆ?”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે આદિપર્વણિ પૌલોમપર્વણિ રુરુડુંડુભસંવાદો નામ દશમોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારતદલ્લિ આદિપર્વદલ્લિ પૌલોમપર્વદલ્લિ રુરુડુંડુભસંવાદવॆંબ હત્તનॆય અધ્યાયવુ.